آزمون فرضیه محیط رقابتی شرکت‌‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران: شواهدی از سطح تعادلی شاخص‌‌های سودآوری در سطوح صنعت و کل بازار

Abstract

عوامل ساختاری متعددی طی زمان بر رفتار سود تأثیر می‌‌گذارند. طبق فرضیه محیط رقابتی، شرایط رقابتی مستلزم وجود شاخص‌‌های سودآوری مشابه و طی زمان دارای رفتار بازگشت به میانگین است. این درحالی است که در محیط‌‌ غیررقابتی شاخص‌‌های سودآوری دارای رفتار تصادفی ( استوکاستیک) هستند. هدف این مقاله بررسی ویژگی‌‌های تصادفی معیارهای سودآوری نرخ بازده دارایی‌‌ها (ROA)، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) و نرخ بازده فروش (ROS) شرکت‌‌های بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌‌های 1381 تا 1392 است. نتایج حاصل از آزمون‌‌های ریشه واحد پانل (ایم، پسران و شین، دیکی-فولر تعمیم یافته، هادری و فیلیپس پرون-فیشر و لوین، لین و چو) برای بررسی وضعیت مانایی(ایستایی) متغیرهای پژوهش نشان می‌‌دهد، رفتار شاخص‌‌های سودآوری در سطح کل بازار از نوع بازگشت به سطح تعادلی است و فرضیه محیط رقابتی را تأیید می‌‌نماید. همچنین انجام آزمون ریشه واحد پانلی در سطح صنایع نشان می‌‌دهد، رفتار سود حسابداری شرکت‌‌های نمونه تحقیق از نوع بازگشت به میانگین است.