تأثیر رژیم های غذایی حاوی مکمل های روی (Zn) و ویتامین E بر نرخ سوخت و ساز و برخی شاخص های رشد ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) در مواجهه با کمبود مزمن اکسیژن محلول در آب

Abstract

غلظت اکسیژن به عنوان یکی از فراسنجه­های فیزیکوشیمیایی آب همواره یکی از عوامل محدود کننده در تولیدات آبزی پروری بوده است. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی تأثیر استفاده از ویتامین E و روی (Zn) بر نرخ سوخت و ساز و برخی از شاخص­های رشد ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) در مواجهه با کمبود مزمن اکسیژن بود. برای این منظور، 495 قطعه ماهی انگشت قد با میانگین وزنی 23/1 ± 38/15 گرم به روش کاملاً تصادفی انتخاب، و در دو گروه مستقل تقسیم شدند و با جیره­های حاوی مقادیر مختلف ویتامین E و Zn به مدت 8 هفته تغذیه شدند. غلظت ویتامین E و Zn (E:Zn) برابر 0:0، 60:0، 0:20، 60:20 mg/kg برای گروه شاهد (C1-C4) و 0:0، 60:0، 0:20، 60:20، 0:40، 120:0 و 120:40 mg/kg جیره برای گروه تیمار (T1-T7) بود. تمام شاخص­های فیزیکوشیمیایی آب بجز اکسیژن برای هر دو گروه شاهد و تیمار یکسان بود. غلظت اکسیژن برای گروه شاهد و تیمار به ترتیب 43/0 ± 7/8 و 38/­0 ± 1/4 میلی­گرم در لیتر بود. نرخ سوخت و ساز و فراسنجه­های رشد در پایان دوره ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل داده­ها نشان داد که کمبود مزمن اکسیژن منجر به کاهش معنی­دار شاخص­های رشد از قبیل وزن نهایی و درازای بدن شد (05/0>p). هم­چنین، سطح نرخ سوخت و ساز پایه ماهی و بیشینه نرخ سوخت و ساز ماهی، دامنه یا افق سوخت و ساز هوازی ماهی در شرایط کمبود اکسیژن به شکل معنی­دار کمتر از گروه شاهد بود (05/0>p). با وجود این، استفاده از مکمل­های خوراکی مورد اشاره در رژیم غذایی ماهی منجر به بهبود معنی­دار شاخص­های مورد مطالعه در گروه تیمار شد (05/0>p). نتایج مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از مکمل­های خوراکی علاوه بر بهبود نرخ سوخت و ساز ماهی در شرایط کمبود مزمن اکسیژن، منجر به افزایش کارایی تغذیه و رشد ماهی در این شرایط می­شود که ارتباط مستقیم با بازده تولید تأسیسات آبزی پروری دارد.