اتصالات و سرریز ریسک در بازار سهام ایران، یک تحلیل بخشی با به‌کارگیری مدل خودرگرسیون برداری با پارامترهای متغیر طی زمان (TVP-VAR)

Abstract

مقاله حاضر با به‌کارگیری رویکرد اتصالات مبتنی بر مدل خودرگرسیون برداری با پارامترهای متغیر در طول زمان (TVP-VAR) به بررسی انتقال نوسانات در 10 صنعت بزرگ بورس ایران طی دوره زمانی 19/07/1388 تا 12/07/1401 می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که اولاً شاخص اتصالات کل 54 درصد است که بیانگر سرریز قابل توجه نوسانات در بین تمامی بخش‌های اقتصادی بورس ایران است. ثانیاً در میان 10 بخش بزرگ بورسی، بخش‌های «سرمایه‌گذاری» و «فلزات اساسی» به عنوان انتقال‌دهندگان خالص ریسک‌ها عمل می‌کنند در حالی‌که صنایع «داروئی»، «تولید فرآورده‌های نفتی» و «سیمان»، مهم‌ترین دریافت‌کنندگان ریسک‌ها هستند. ثالثاً شواهد مؤید وجود اثر تقدم-تأخر در شبکه مورد بررسی است. صنایع بسیار بزرگ در بازار سهام در نقش فرستندگان نوسانات به سایر بخش‌ها ظاهر می‌شوند حال آنکه بخش‌های نسبتاً کوچک، سرریز معنی‌داری بر بخش‌های بزرگ بورسی ندارند. نتایج این مقاله می‌تواند در ارائه پیشنهادهای نظارتی و تنظیم‌گری برای سیاستگذاران و مدیریت ریسک برای سرمایه‌گذاران به‌کار گرفته شود.