احیاء فضای میانه شهری در پهنه تاریخی با رویکرد تعاملات اجتماعی نمونه موردی تکیه دولت

Abstract

شکل شهر از گذشته نه چندان دور دارای انسجام و وحدت مابین اجزاء خود بوده است، لذا باتوجه به کثرت مابین اجزاء تشکیل دهنده آن، فرم اصلی شهر دارای هویت و کلیت واحد و مختص به خود می‌باشد. رشد بی رویه و نابهنگام در شهر تهران مشکلاتی را به‌وجود آورده است که ریشه در مسائل اجتماعی - اقتصادی و یا سیاسی دارد که بازتاب این دست مشکلات و عارضه‌هایش در سیمای شهر مشهود می‌گردد. <br /> شکل منسجم شهر که در گذشته شامل توده (ابنیه)، راه (مسیر سرپوشیده و باز) و فضای باز (میدان و میدانچه) می‌شد از یک‌طرف با توسعه پرشتاب و نادیده گرفتن گذشته قانون‌مند خویش و از طرف دیگر تولید معماری انبوه و یا هیجانی در دوران معاصر که توانائی ایجاد وحدت و یکپارچگی ما بین اجزاء خویش را ندارد، به‌صورت کلی مفهوم شهر را از نظر معماری و هم‌چنین روابط اجتماعی به یک باره دگرگون نموده است.<br /> بیان مسئله در این تحقیق، بافت ارزشمند تاریخی شهر تهران با توجه به تمامی پایش‌های ارگان‌های ذیربط دستخوش تحولات بسیاری گردیده است. خیابان پانزده خرداد حد فاصل چهارراه سیروس تا چهارراه گلوبندک یکی از مهم‌ترین محورهای تاریخی شهر تهران به‌شمار می‌رود. این محورتنها عامل ارتباط میان دولت و مردم در زمان گذشته به‌شمار می‌رفت که کانون اصلی تعاملات اجتماعی در شهر تهران، تکیه دولت بوده است و در حال حاضر هویت تاریخی خویش را از دست داده است.<br /> این پژوهش در راستای پاسخ‌گویی به این سوال می‌باشد که چگونه می‌توان هویت از دست رفته تکیه دولت را که کانون تأملات اجتماعی بوده است را احیاء نمود؟<br /> روش تحقیق در این مطالعات، به‌صورت تحلیلی-توصیفی می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی-توسعه‌ای است که با بررسی تاریخی این پهنه ارزشمند به تحلیل عوامل تأثیر گذار پرداخته است و در جهت خلق عوامل ارتباط بین شهر و شهروند در راستای ماندگاری و اصالت تاریخی فضای باز شهری خواهد پرداخت.<br /> در نهایت این پژوهش با هدف، مقایسه تاریخی و تطبیقی فضای باز تکیه دولت که تنها یک تابلوی نقاشی از آن به یادگار مانده است می‌پردازد و در نتیجه با مطالعات میدانی در صدد احیاء اصالت و ماندگاری فضای باز شهری تکیه دولت در پهنه تاریخی شهر تهران می‌باشد. <br /> واژگان کلیدی: تکیه دولت ، فضای باز شهری، احیای هویت ماندگار، اصالت پایدار، ارتباط شهر و شهروند.