تأثیر ازدواجهای سیاسی بر تحولات تاریخ اردلان در سدۀ سیزدهم قمری

Abstract

طی سده‌ها و هزاره‌های متمادی، اصحاب قدرت از ازدواج سیاسی به‌عنوان راهکاری برای دستیابی به اهداف موردنظر خود استفاده کرده‌اند. مهم‌ترین کارکردهای ازدواج سیاسی، پایان‌ دادن به جنگ‌‌ها و منازعات، انعقاد پیمان اتحاد میان دو نیروی سیاسی، تثبیت جانشینی در میان خاندان‌‌ها، بهره بردن از توانایی نظامی طرفین درجهت حفظ منافع و مواردی از این قبیل بوده است. خاندانِ اردلان، در نواحی غربی ایران، به‌کرّات از این راهکار درجهت پیشبرد اهداف خود استفاده نمود، که نقطۀ اوج آن به سدۀ سیزدهم قمری بازمی‌گردد. در این سده حاکمان اردلان، با خاندان قدرتمندِ قاجار و خاندان محلیِ «وزیری» پیمان ازدواج منعقد کردند. مقالۀ پیش رو برآن است که به تأثیرات ازدواج‌‌های سیاسی بر تحولات تاریخ اردلان‌‌ در گسترۀ زمانی مذکور بپردازد. سؤال مقالۀ پیش ‌رو عبارت است از اینکه ازدواج‌های سیاسی درنهایت چه تأثیری بر تحولات تاریخ سیاسی اردلان‌ها داشته‌ است؟ به‌نظر می‌‌رسد راهکار ازدواج سیاسی برای خاندان اردلان به‌صورت دوپهلو عمل نموده است؛ به‌گونه‌‌ای که در کوتاه‌مدت، منافع موردنظر این خاندان را در سطوح گوناگون تأمین نمود، اما در درازمدت به یکی از مهم‌ترین عوامل اضمحلال و سقوط نهایی این حکومت در کردستان تبدیل شد.