تدوین سناریوهای اندرکنش جغرافیایی در زیرساخت‏های حیاتی حین مخاطرات شهری در اهواز

Abstract

در سال‌های اخیر، سیستم‌های زیرساختی، به دلیل افزایش بلایای طبیعی یا انسان‌ساز و به دلیل وابستگی‌های داخلی و خارجی بین اجزای سیستم، غالباً دچار اختلال شده‌اند. وابستگی‌های متقابل زیرساختی ممکن است آسیب‌پذیری بیشتری ایجاد کند و باعث خرابی‌های آبشاری شود. هدف کلی پژوهش حاضر تدوین سناریوهای اندرکنش جغرافیایی زیرساخت‌های حیاتی حین مخاطرات شهری در اهواز بود. این پژوهش به لحاظ هدف توسعه‏ای‌ـ کاربردی و از نظر روش‏شناسی توصیفی‌ـ تحلیلی مبتنی بر مطالعات و بررسی‏های میدانی‌ـ اسنادی است. شاخص‏های پژوهش بر اساس تلفیق نتایج آرای خبرگان و سوابق موجود استخراج و ارتباط‌سنجی شد. برای سناریونگاری بعد از شناسایی متغیرها، ابتدا عوامل کلیدی مؤثر بر موضوع مشخص و سپس برای هر یک از متغیرها وضعیت‌های مختلفی تعریف شد. شناسایی نیروهای پیشران و مؤثر در اندرکنش زیرساخت‏های شهر اهواز با استفاده از مدل‌هایی نظیر «تحلیل اثرهای متقاطع» و نرم‌افزار «میک‌مک» انجام شد. جهت شناسایی و تحلیل و گزینش سناریوهای منتخب از تحلیل بالانس اثرهای متقابل در نرم‏افزار سناریوویزارد استفاده شد. بررسی صفحۀ سناریو در نرم‏افزار سناریوویزارد نیز نشان می‏دهد از مجموع 80 وضعیت موجود پیشران‏های اندرکنش مکانی زیرساخت‏های حیاتی تعداد 26 حالت (5/32 درصد) وضعیت مطلوب، تعداد 29 حالت (25/36 درصد) وضعیت ایستا، تعداد 25 حالت (25/31 درصد) وضعیت بحرانی دارند.