آینده پژوهی در حوزه انرژی و "ارزیابی راهبرد‌های مدیریت انرژی کشور" با استفاده از "برنامه ریزی سناریو"

Abstract

"تغییر"، تنها عنصر تغییرناپذیر زندگی در دنیای امروز است. آینده، مملو از عدم‌قطعیت‌هاست و شناسایی عدم‌قطعیت‌های بحرانی، وظیفه‌ی اصلی طراحان سناریو است. سناریوها به‌مثابه یکی از ابزارهای نخستین و پرکاربرد در فرآیند تفکر و مدیریت راهبردی هستند که رهبران و مدیران سازمان‌ها برای تصمیم‌گیری در برابر عدم قطعیت‌های پیش‌روی خود به‌کار می‌برند. "برنامه‌ریزی سناریو"، روش منظمی برای کشف نیروهای پیشران کلیدی در متن تغییرات شتابان با پیچیدگی‌های فوق‌العاده و عدم‌قطعیت‌های متعدد است. با توجه به نقش آینده‌پژوهی در حوزه‌ انرژی، در این مقاله، ضمن تبیین مقوله‌های فوق‌الذکر، به تجزیه و تحلیل رویکردی جدید در فرآیندهای برنامه‌ریزی سناریو به‌منظور ارزیابی"راهبرد‌های مدیریت انرژی کشور" پرداخته می‌شود و مقوله‌هایی نظیر: تعیین مسئله‌ اصلی، شناسایی عدم قطعیت‌ها، ترکیب و ایجاد سناریوها و ارزیابی راهبرد‌های ذیربط نیز مورد بررسی و تدقیق قرار می‌گیرند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که راهبرد‌های تبیین شده تنها در یک یا دو سناریو مفید واقع می‌گردند و در سایر سناریوها دچار ضعف هستند. بنابراین بازنگری و تدوین مجدد راهبرد‌ها، به‌منظور مدیریت بهینه انرژی در کشور ضروری به‌نظر می‌رسد.