گونه‌شناسی ذهنیت خط‌مشی‌گذاران علم و فناوری در خصوص خودکفایی؛ پژوهشی مبتنی بر روش‌شناسی کیو

Abstract

توجه بر توان داخلی برای کسب علوم و فناوری‌ها همراه با پیدا کردن جایگاهی در نظام اقتصاد جهانی و دست یافتن به اقتصاد رقابتی، بدون ایجاد خدشه در هویت ملی، اصلی است که با عنوان خط‌مشی خودکفایی در اسناد بالادستی کشور نمود پیدا کرده است اما در مقام عمل با تفسیرهای گوناگون در عرصه‌ی علم و فناوری مواجه شده است و بالتبع بروندادهای مختلفی را درصحنه‌ی عمل به خود دیده و تشتت نظری و عملی را موجب شده است. دراین پژوهش تلاش شده است تا با بهره‌گیری از روش کیو، ذهنیت‌های مختلف نسبت به ‌خط‌مشی خودکفایی در عرصه علم و فناوری شناسایی شده و با شناخت یکی از مهم‌ترین عوامل تشتت آرا در این عرصه، راه برای خط‌مشی‌گذاری مناسب مهیا شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که چهار گونه ذهنیت در مواجهه با خط‌مشی خودکفایی میان خط‌مشی‌گذاران علم و فناوری مطرح است؛ «فریادگران استقلال»، «هواخواهان توسعه»، «تنظیم‌گران وابستگی» و «فروماندگان» که هر یک از منظر خود این خط‌مشی را تفسیر و تعبیر می‌کنند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، سه ذهنیت از چهار ذهنیت به معناداری خودکفایی در عرصه‌ی علم و فناوری در سطوح مختلف و همراه با شدت و ضعف معتقد هستند که این مهم می‌تواند مبنای تجویز چگونگی گفتگوها و تبادل‌نظر بین ذی‌نفعان مختلف ‌خط‌مشی علم‌وفناوری و همگرایی بیشتر آن‌ها در امر خودکفایی قرار گیرد.