نقش سطح خوانایی مدرک و پیچیدگی عینی وظایف کاری در قضاوت ربط و رتبه‌بندی

Abstract

هدف: شناخت نقش سطح خوانایی مدرک و پیچیدگی عینی وظیفۀ کاری در قضاوت ربط و رتبه‌بندی دانشجویان از مدارک است.روش: پژوهش حاضر کاربردی است و از تحلیل محتوای کمّی به‌منظور تعیین سطح خوانایی متون استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را 2825 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی حوزۀ علوم انسانی دانشگاه شیراز تشکیل داده‌اند. برای تعیین حجم نمونه با توجه به زمان‌بربودن فرایند قضاوت ربط مدارک و محدودیت وقت آزمودنی‌ها و حجم نمونه در سایر مطالعات رفتار اطلاع‌جویی، از روش نمونه‌گیری غیراحتمالی از نوع داوطلبانه به تعداد 60 نفر استفاده شد. برای تعیین پیچیدگی عینی، دو وظیفه کاری براساس چارچوب طراحی وظیفه کاری بورلند (2000)، مخزن وظیفه جست‌وجو و نظرات متخصصان طراحی شد. پس از اینکه متخصصان وظایف کاری را تأیید روایی کردند، پنج نفر از متخصصان با جست‌وجو در پایگاه‌های مقالات فارسی ـ شامل مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، مگ‌ایران و نورمگز ـ چهار مقاله مرتبط، چهار مقالة تاحدی مرتبط و دو مقاله نامرتبط از نظر میزان ربط را انتخاب کردند. همچنین با تعیین سطح خوانایی این مقالات با استفاده از فرمول‌ خوانایی فلش ـ دیانی، مقالات در دو سطح دشوار و خیلی‌دشوار دسته‌بندی شدند. در مرحله بعد، کاربران ده مقاله مربوط به دو وظیفه کاری را در طیف شش‌درجه‌ای (از کاملاً نامرتبط تا کاملاً مرتبط) نمره‌دهی و در مرحلۀ بعد براساس درجة ربط رتبه‌بندی (رتبه 1 تا 10) کردند. داده‌ها با نرم‌افزار آماری علوم اجتماعی نسخة اس‌پی‌اس‌اس ۲۳ تحلیل و برای پاسخ به پرسش‌ها از آزمون‌های تی‌تست و یو من‌ویتنی استفاده شد.نتیجه‌گیری: نقش سطح خوانایی مدارک و پیچیدگی عینی وظیفه بر قضاوت ربط و رتبه‌بندی مدارک اثرگذار است. بنابراین، بررسی اثر این شاخص‌ها در حوزۀ قضاوت ربط در بهبود طراحی سامانه‌های بازیابی اطلاعات و افزایش کیفیت طراحی الگوریتم‌های ربط و رتبه‌بندی مؤثر است.