علّیت و پیش‌بینی‌‌ در کیهانشناسی مدرن

Abstract

کیهان شناسی مدرن، علمی متکی بر شواهد تجربی است ولی اصول فلسفی و پیش فرض‌های متافیزیکی نقش بسیار مهمی در آن دارند. نظریه نسبیت عام اینشتین که یکی از ابزارهای اصلی کیهانشناسی است، یک نظریه فیزیکی موجبیتی است (به جز در تکینگی‌ها) و لذا انتظار می‌رود طبق معادلات میدان اینشتین بتوان تحول بزرگ-مقیاس جهان را پیش‌بینی کرد. اما کشف شتاب مثبت جهان در پایان قرن گذشته نشان داد که موضوع پیش‌بینی آینده جهان، چنانکه تصور می‌شد، میسر نیست. در این مقاله ضمن بررسی مبانی فلسفی علیّت فیزیکی، موجبیت و پیش‌بینی در نسبیت و کیهان شناسی، از این ادعا دفاع می‌شود که پیش‌فرض‌های متافیزیکی کیهان شناسان در پیش‌بینی آنها درمورد آینده جهان، شدیداً دخالت دارد.