واکاوی و کاربست روش شناختی تحلیل قاب در رسانه های خبری از منظر رویکرد کیفی

Abstract

تحلیل قاب از جمله روش‌های مورد استفاده در رسانه‌ها محسوب می‌شود. با مقاله رابرت انتمن در سال 1993، تحلیل قاب به یک روش مهم تبدیل شد. از زمانی که گافمن، مفهوم تحلیل قاب را معرفی کرد و انتمن در زمینة تحلیل رسانه‌های جمعی آن را به کار گرفت، محققان این روش را برای درک نحوة ارائة اطلاعات، توسط رسانه‌های چاپی و سایر رسانه‌ها، مورد استفاده قرار داده‌اند. امروزه تحلیل قاب با متیو نیسبت وارد مسیر جدیدی شده است و در ارتباطات علم و بازتاب مشکلات زیست‌محیطی، تغییرات آب‌ و هوایی، مسائل علمی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. مطالعه‌ها‌یی که از تحلیل قاب به عنوان روش‌شناسی استفاده کرده‌اند از رویکردهای گوناگون نظری و روش‌شناختی بهره جسته‌اند، که منجر به تعاریف عملی متفاوتی شده و بیشتر آن‌ها نیز تجربی و مختص اهداف مطالعه مربوط بوده است. این مقاله، در صدد ارائة یک صورت‌بندی کلی از تحلیل قاب کیفی در رسانه‌های خبری است که با متمایز کردن آن از نوع کمی و نقد رویکرد کیفی آغاز می‌شود و به شناخت انواع تحلیل قاب "هرمنوتیک یا کیفی"، " کل‌گرایانه دستی"، "تقلیل‌گرایانه دستی" و "زبان‌شناختی و رایانه‌محور" و نقاط ضعف و قوت هر یک از آن‌ها می‌پردازد. در ادامه به رابطة تحلیل قاب، با سایر روش‌ها از جمله تحلیل گفتمان و تحلیل محتوا پرداخته می‌شود و همچنین در پایان، نحوة کاربرد آن‌ها را در فرایند تحقیق شرح می‌دهد.