نقش حمایت ها و مساعدت های اجتماعی در کاهش فقر و محرومیت زدایی؛ بینش های مفهومی و نظری

Abstract

هدف: نظام تأمین اجتماعی چندلایه شامل سه لایه بیمه‌­ای، حمایتی و تکمیلی است که در سیاست­‌های کلی تأمین اجتماعی مورد تأکید قرار گرفته است. در این مقاله تمرکز بر لایه حمایتی است و با ‌توجه ‌به اهمیت لایه حمایتی در کاهش فقر و محرومیت­‌زدایی، ضرورت دارد تا به بینش‌­های مفهومی و نظری این حوزه پرداخته شود.روش: مقاله حاضر مبتنی ‌بر مطالعه اسنادی و کتابخانه‌­ای انجام‌شده است.یافته‌­ها و نتایج: در نظام­ تأمین اجتماعی چندلایه، لایه حمایتی عمدتاً تحت عنوان «مساعدت اجتماعی» مطرح است. در این بخش به لایه حمایتی و مساعدت اجتماعی نظام­ تأمین اجتماعی چندلایه، اهداف و کارکردهای نظام مساعدت اجتماعی، پارادایم­‌ها و انواع مساعدت اجتماعی پرداخته ‌شده است. در این بخش سه پارادایم اصلی مساعدت اجتماعی تحت عنوان پارادایم استحقاق، پارادایم کار در برابر دریافت اعانه و پارادایم فعال‌سازی معرفی ‌شده و مبتنی ‌بر همین پارادایم­‌ها، از سه نوع مساعدت‌ اجتماعی مبتنی ‌بر نیاز، مساعدت­‌های اجتماعی مبتنی ‌بر شایستگی و مساعدت‌های اجتماعی مبتنی ‌بر نیاز و شایستگی (ترکیبی) بحث شده است. در پایان ‌براساس مبانی مفهومی و نظری، پیشنهادها و توصیه­‌هایی در ‌راستای بهبود و ارتقاء لایه حمایتی و مساعدت اجتماعی در محورهای اجتماعی و رفاهی مختلف ارائه ‌شده است. درمجموع مقاله حاضر بینش و دانش مفهومی و نظری پژوهشگران مطالعات تأمین اجتماعی، رفاه و سیاست­گذاری اجتماعی را ارتقاء می‌‌‌‌بخشد.