اثر سطوح خشکی بر برخی شاخص های فتوسنتزی و صفات وابسته به آن ها در برخی ارقام تجاری زیتون (Olea europaea L.)

Abstract

تنش خشکی از عوامل موثر در کاهش عملکرد زیتون در شرایط گرمسیری و نیمه­ گرمسیری می­باشد. به ­منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی از خصوصیات فتوسنتزی و صفات وابسته به آن­ها، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در گلخانه ایستگاه تحقیقات زیتون طارم انجام شد. چهار سطح تیمار رطوبتی 25، 50، 75 و 100 (شاهد) درصد ظرفیت زراعی بر روی نهال­های یک­ساله شش رقم تجاری زیتون آربکین، آمیگدالولیا، ابوسطل، زرد، کنسروالیا و مانزانیلا به مدت 60 روز اعمال گردید. نتایج نشان داد، بین سطوح مختلف تنش خشکی از نظر صفات محتوای کاروتنوئید، هدایت روزنه­ای، میزان تعرق و شدت فتوسنتز (در سطح احتمال 1/0 درصد)، میزان کلروفیل a و بیوماس خشک (در سطح احتمال 1 درصد) و کارآیی مصرف آب لحظه ­ای (در سطح احتمال 5 درصد) و همچنین بین ارقام از نظر میزان کلروفیل a، محتوای کاروتنوئید، هدایت روزنه­ای، میزان تعرق و بیوماس خشک (در سطح احتمال 1/0 درصد)، کارآیی مصرف آب ذاتی (در سطح احتمال 1 درصد) و کارآیی مصرف آب لحظه ­ای (در سطح احتمال 5 درصد) اختلاف معنی­ دار وجود داشت. بر اساس مقایسه میانگین ­ها، تنش خشکی منجر به کاهش کلیه پارامترها شد، ولی در دو سطح تنش 25 و 50 درصد، کارآیی مصرف آب افزایش یافت. همچنین در ارقام مختلف، میزان هدایت روزنه ­ای، میزان تعرق و کارآیی مصرف آب به یکدیگر وابسته بودند. ارقام ابوسطل و آربکین نسبت به سایر ارقام تحمل بیشتری به تنش خشکی داشتند. بنابراین به­ عنوان ارقام متحمل، به ­منظور استفاده در برنامه ­های اصلاحی و کشت در مناطق مستعد خشکی توصیه می­شوند.