نقش مدارس مذهبی دِیوبندیه در شکل گیری افراط گرایی دینی (مطالعه موردی ؛ مبانی فکری جنبش طالبان)

Abstract

یکی از مکتب‌های فکری تحت تأثیر سلفی‌گری در شبه قاره هند،« مکتب دیوبندی» است. مکتب فقهی دیوبندیه، در قرن نوزدهم با الهام از اندیشه های شاه ولی الله دهلوی و با مشی ضد استعماری و با تکیه بر «جهاد گرایی» در برابر کفار،با استعمار بریتانیا در هندوستان مبارزه می‌کرد؛ و از این رو توانست به تدریج نهضتی اسلامی در شبه قاره هند پدید آورد ؛که با نشر و گسترش اندیشه های دینی و سیاسی و از طریق مکاتب دارالعلوم ،در ظهور گروه‌های افراطی، نظیر طالبان تاثیرگذار باشد.جنبش طالبان هم ابتدا با مشی ضد استعماری مبتنی بر جهاد با کفار، با تاثیر پذیری از اندیشه های بزرگان دیوبند شکل گرفت؛ و تعلیمات مذهبی بزرگان طالبان در مدارس دیوبندی گواهی بر این ادعاست. این پژوهش ریشه‌های شکل‌گیری گروه طالبان را با مفروض گرفتن این نکته که؛عملکرد جنبش طالبان نشانگر تأثیرپذیری آنها از جریانات سلفی‌گری به خصوص تفکرات مدرسه دینی «دیوبندیه» می باشد؛ و اندیشه سیاسی طالبان نشأت گرفته از اندیشه‌های شاه ولی‌الله و مدارس دیوبندی می باشد، را مورد تحلیل وبررسی قرار می دهد. روش پژوهش این تحقیق، توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسنادی می‌باشد