هم‌گرایی پایدار میان مذهبی در تاریخ معاصر: مطالعه نمونه‌ای: روابط منجر به هم‌گرایی پایدار میان مذاهب در تاریخ معاصر ایران

Abstract

نوشتار پیش روی، به مطالعه نمونه‌ای گروهی از روابط میان مذاهب در تاریخ معاصر ایران پرداخته است که بنا بر ادعا، مستعد نیل به هم‌گرایی پایدار میان مذاهب اسلامی بوده‌اند. مفهوم هم‌گرایی پایدار، به سیاست‌هایی اشاره می‌کند که تضمین‌کننده شرایط ثبات ساختاری و توازن سازنده میان دو مذهب اصلی، در افق بلندمدت هستند. در این نوشتار کوشش شده است تا از رهگذر طرح و بررسی این نمونه‌های تاریخی، دو خصلت اصلی این گونه تلاش‌ها شناسایی و توضیح داده شود. این دو خصلت، «پذیرش دیگری» و «شناسایی مشترکات فیمابین» می‌باشند. مقاله، در پی فهم چندوچون میل به هم‌گرایی پایدار میان مذاهب در تاریخ معاصر ایران است. فرضیه مقاله برای رسیدن به پاسخ به این ابهامات، اتخاذ سیاست دوسطحی پذیرش دیگری و تلاش برای شناسایی مشترکات بر پایه آن است. روش مقاله کتابخانه‌ای و براساس مراجعه به اسناد حاوی نقل‌های تاریخی است.