آینده‌پژوهی امنیت اجتماعی در نظام شهری ایران: شاخص‌شناسی برای تبیین، سنجش و اولویت‌بندی

Abstract

هیچ عنصری برای پیشرفت، توسعه و شکوفایی استعدادهای یک جامعه مهمتر از عنصر امنیت و تامین آرامش در جامعه نیست. توسعه اجتماعی و خلاقیت بدون امنیت مکان ناممکن خواهد بود. بررسی مفهوم و تبیین شاخص­های امنیت اجتماعی به عنوان یک ابزار مفید برای سیاست‌های عمومی و تصمیم‌گیری در امور شهری بوده و یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. تبیین و توصیف امنیت اجتماعی نظام شهری در آینده می­تواند از بروز انواع ناهنجاری­های اجتماعی بکاهد. این پژوهش با واکاوی و تدوین ابعاد تبیین­کننده امنیت اجتماعی نظام شهری ایران از منظر آینده‌پژوهی برای پاسخ به این سوال که کدام تعریف و نظام شاخص‌سازی برای تبیین امنیت اجتماعی در نظام شهری ایران مناسب است، از روش توصیفی– تحلیلی، تحلیل عاملی­اکتشافی و تحلیل شبکه‌ای استفاده می‌کند. ابزار تحقیق نیز بدین شرح می­باشد‌که، ابتدا منابع کتابخانه‌ای و پایگاه­های مجلات تخصصی مرتبط با حوزه امنیت و طرح‌های پژوهشی انجام شده توسط سازمان‌های مرتبط مورد جستجو و مطالعه قرار گرفته، سپس با تحلیل مطالعات انجام شده و تدقیق و تبیین آنها شاخص‌های اصلی عمومی احصاء گردید. بر اساس یافته‌های تحقیق، ابعاد اصلی برای سنجش امنیت اجتماعی در نظام شهری ایران شامل بُعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سیاسی، امنیت جانی و ناموسی، دینی و اسلامی، زیست محیطی و محیطی (کالبدی - فضایی) می‌باشد که بر اساس مؤلفه‌ها و شاخص‌های کاربردی در سکونت‌گاه‌­های شهری احصاء گردیدند. در نهایت بر اساس تلفیق تحلیل عاملی و تحلیل شبکه­ای اولویت‌بندی مؤلفه‌ها و شاخص‌ها در نظام شهری آینده به دست آمد.