سناریوهای پیش‌روی بانک‌ها و نهاد‌های مالی وابسته به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تحریم‌های نظام بانکی

Abstract

اعمال تحریم­های گسترده علیـه ج.ا ایران، بانک‌ها و نهادهای مالی وابسته به نیروهای مسلح را بـا چـالش‌هـای جدی مواجه کرده است. بنابراین پاسخ بانک‌های وابسته نظامی در برابـر ایـن چالش‌ها دارای اهمیت بسزایی است. بنابراین در این پژوهش، نخست روندهای حاکم بر این بانک‌ها در عرصه­های مختلف از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه با خبرگان استخراج، سپس با برگزاری پنل خبرگان، 9 پیشران­ اصلی مشکلات و معضلات بانک‌های وابسته نظامی در دوران تحریم شناسایی شد. در مرحله بعد، پس از برگزاری دلفی در دو مرحله پی‌درپی، دو عدم قطعیت اصلی مسائل بانک‌های وابسته نظامی در پساتحریم شامل: 1) هزینه مبادلات مالی و مشکلات تکنولوژیکی؛ و 2) مشکلات ساختاری، استخراج شد. از ترکیب این دو پیشران با عدم قطعیت بالا، چهار سناریو بدست آمده است. این چهار سناریو عبارت‌اند از: الف) رفع بحران؛ ب) چالش نظام بانکی؛ ج) بحران بانکی؛ د) تعویق بحران. درمجموع با بررسی­ چهار سناریوی محتمل می­توان عنوان کرد؛ بانک‌های وابسته نظامی دارای مشکلات ساختاری ازجمله عدم رعایت استانداردهای بین­المللی، عدم تنوع ابزارهای مالی، و غیره می­باشند. بنابراین جهت حل مشکلات اساسی بانک‌های مذکور، توجه به الزامات سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و سیاست‌های کلی برنامه ششم که بر مؤلفه­های ساختاری نظام بانکی تأکید می­کند ضروری است. در نتیجه در این تحقیق مدل مفهومی بر اساس این سیاست‌های کلی برای اصلاح وضعیت بانک‌های وابسته نظامی در پساتحریم طراحی شد.