بررسی و ارائه مدل قیمت‌گذاری عوارض آزاد‌راه‌ها بر مبنای سهم تغییر وسیله، تغییر مسیر، تغییر زمان سفر و میزان تمایل به‌پرداخت کاربران (نمونه موردی: آزادراه تهران_ساوه)

Abstract

یکی از عوامل مهم در تعیین و سرعت بخشیدن به توسعه و پیشرفت کشورها، حمل‌ونقل است که از برجسته‌ترین انواع آن، حمل‌ونقل جاده‌ای است که میزان کیفیت، زیرساخت‌ها و بحث مدیریت مسیرهای بین‌شهری نقش بسزایی در توسعه کشور دارد. برای داشتن کیفیت بالا در‌زمینه حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌شهری در ابتدا باید زیرساخت‌ها به‌اندازه کافی موجود باشد و پس‌ازآن برای بهبود شرایط باید سراغ مدیریت این زیرساخت‌ها رفت. در کشور ایران اکثر مسیرهای مهم بین‌شهری دارای زیرساخت کافی هستند، لذا باید اقدامات مدیریتی پیاده‌سازی و اجرا شود. پژوهش حاضر به دنبال یافتن عوامل مؤثر بر تغییر وسیله نقلیه، تغییر مسیر سفر، تغییر زمان سفر و تمایل به پرداخت کاربران تحت اثر قیمت‌گذاری با شرایط مختلف است. بر این اساس با استفاده از داده‌های مربوط به 648 عدد پرسشنامه و نتایج مدل لوجیت ترکیبی و لوجیت ساده به تحلیل انواع تصمیم کاربران پرداخته شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد، با افزایش قیمت، کاربران به سمت استفاده از مسیر رایگان تمایل پیدا می‌کنند، همچنین کاربران خودرو سواری به ناوگان حمل‌ونقل عمومی تغییر وسیله می‌دهند که با افزایش زمان سفر میزان تمایل آن‌ها به استفاده از خودرو شخصی و مسیر آزادراه بیشتر می‌شود. یافته‌های دیگر نشان می‌دهد، کاربران با تعدد عبور بالا نسبت به قیمت‌ها حساس هستند و به دنبال تغییر مسیر و یا تغییر زمان سفر برای کمتر شدن هزینه‌های سفر خود می‌باشند.