اثر کنه کشی دو اسانس گیاهی انیسون و مرزه بختیاری بر کنه تارتن دولکه ای

Abstract

کنه تارتن دولکه­ ای،Koch <em>Tetranychus urticae</em> به دلیل انتشار جهانی گسترده، دامنه میزبانی وسیع، خسارت شدید، نرخ بالای افزایش جمعیت و توانایی در ایجاد مقاومت به آفت­ کش ­ها اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق اثر کنه­ کشی اسانس­های گیاهی انیسون <em>Pimpinella anisum</em> و مرزه بختیاری <em>Satureja</em> <em>bachtiarica</em> بر مرحله بالغ کنه تارتن دولکه ­ای مورد بررسی قرار گرفت. اندام ­های گیاهی شامل بذر گیاه انیسون و شاخ و برگ گیاه مرزه بختیاری در دستگاه کلونجر اسانس­ گیری شدند. اسانس به ­دست آمده با سولفات سدیم عاری از رطوبت گردید و تا زمان آزمایش در دمای 4 درجه سلسیوس نگهداری شد. غلظت ­های اصلی آزمایش برای اسانس انیسون 33/3، 66/6، 33/13، 66/26 و 33/53 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای اسانس مرزه بختیاری ١۶۶/٠، ۳۳/٠، ۶۶/٠، ۳۳/١ و ۶۶/٢ میکرولیتر بر لیتر هوا بود. اثر بخارهای حاصل از این دو اسانس، بر مرحله بالغ کنه تارتن دولکه­ ای سمی بود. مقادیر LC₅₀ مرحله بالغ برای گیاه انیسون 63/10 میکرولیتر و برای گیاه مرزه بختیاری 33/0 میکرو­لیتر بر لیتر هوا به­ دست آمد. همچنین با افزایش غلظت اسانس، میزان مرگ و میر مرحله بالغ افزایش یافت. بر اساس نتایج این تحقیق، اسانس ­های گیاهی مرزه بختیاری و انیسون می ­توانند برای کنترل تلفیقی آفات به ­عنوان یک آفت­ کش طبیعی در نظر گرفته شوند.