بیولوژی و نوسانات فصلی شپشک کاملیا Pulvinaria (Chloropulvinaria) floccifera (Hemiptera: Coccidae) در باغ های مرکبات شمال ایران

Abstract

بالشتک مرکبات <em>Pulvinaria floccifera Westwood</em> یک آفت جهانی بوده و همراه با تجارت گیاه به ­طور وسیعی گسترش یافته است. این گونه یکی از مهمترین بالشتک‌ها در باغ‌های مرکبات در استان‌های مازندران و گیلان می‌باشد. زیست‌شناسی و تغییرات جمعیت آفت در شرایط طبیعی غرب مازندران طی سال‌های 1388 و 1389 مطالعه شد. همچنین زیست‌شناسی این آفت در شرایط آزمایشگاه بررسی گردید. به ­منظور مطالعه تغییرات جمعیت بالشتک، 5 درخت تامسون ناول، <em>Citrus sinensis L.</em> در یک باغ در رامسر انتخاب و هر دو هفته یک­بار، ده برگ از هر درخت نمونه‌برداری شد. نتایج نشان داد بالشتک مرکبات در منطقه مورد مطالعه یک نسل در سال دارد و زمستانگذرانی ماده‌ها به‌صورت حشرات کامل می‌باشد. آخرین حشرات زمستانگذران به ­ترتیب در سال‌های 1388 و 1389 در اواسط خرداد و اواخر اردیبهشت مشاهده شدند. پوره‌های سن اول به ­ترتیب سال‌های مطالعه در اواخر و اوایل تیر ظاهر گردیدند. پوره‌های سن دوم در اوایل شهریور و اوایل مرداد به اوج جمعیت رسیدند. این اوج جمعیت در پوره‌های سن سوم به ­ترتیب سال‌های مطالعه، در اواخر و اوایل شهریور دیده شد. حشرات زمستان­گذران در اواخر و اواسط مهر ظاهر شدند. دوره کامل زندگی حشرات ماده در شرایط آزمایشگاهی (1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±75 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی) 1/2±2/58 روز طول کشید. میانگین تعداد تخم موجود در کیسه‌های تخم 78±560 تعیین شد. دو گونه کفشدوزک <em>Cryptolaemus montrouzieri Mulsant</em> و <em>Chilocorus bipustulatus Gordon</em> روی بالشتک مرکبات در تمام مناطق نمونه‌برداری شده در این دو استان شمالی کشور مشاهده شدند.