بررسی زیست شناسی و فعالیت های رفتاری کرم پیله‌خوار نخود (Heliothis viriplaca Hufn. (Lep., Noctuidae در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

کرم پیله‌خوار نخود <em>Heliothis viriplaca </em>Hufn.یکی از مهم­ترین آفات نخود در خاورمیانه است. در این تحقیق به<em>­</em>منظور تشخیص دقیق‌تر زیست­ شناسی، سنین مختلف لاروی و برخی از فعالیت­ های رفتاری آفت، شفیره‌های کرم پیله‌خوار از مزارع نخود جمع‌آوری و در شرایط آزمایشگاهی در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی پرورش داده شدند. نتایج نشان داد که پروانه پیله‌خوار نخود فقط دارای یک نسل در سال است به­ طوری­ که شفیره‌ها دارای دیاپوز اجباری بوده و با تغییرات دمایی دیاپوز در آن<em>­</em>ها شکسته نمی<em>­</em>شود. اندازه‌گیری قطر کپسول سر لاروها نشان داد که در شرایط آزمایشگاهی لاروها دارای پنج سن بوده و میانگین قطر سر سنین یک تا پنج به<em>­</em>ترتیب 423/0، 699/0، 29/1، 84/1 و64/2 میلی­متر می‌باشد. بررسی ­های انجام­ شده نشان داد لاروهای غیر هم­ سن در شرایط نامساعد دارای خاصیت هم­ خواری بالایی هستند به­ طوری­ که در بعضی موارد لاروهای سنین آخر از لاروهای در حال شفیره شدن تغذیه می ­نمایند. از سوی دیگر تاثیر تغییرات دمایی بر میزان خروج پروانه<em>­</em>ها نشان داد که گرچه شفیره­ هایی که به<em>­</em>مدت سی روز در دمای 1±2 درجه سلسیوس قرار داده شدند، همگی به حشره <em>­</em>بالغ تبدیل شدند، اما در چنین شرایطی تخم ­گذاری پروانه به میزان چشم­گیری کاهش یافت و اکثر تخم ­ها تفریخ نشدند.