نقش مقاومت میزبان گیاهی بر رشد و نمو بید کلم، Plutella xylostella (L.) (Lep plutellidae)، در شرایط آزمایشگاه

Abstract

انتخاب ارقام مقاوم به بید کلم، <em>Plutella xylostella </em>(L.) (Lepidoptera: Plutellidae)، یکی از عوامل کلیدی در برنامه­ های مدیریت تلفیقی علیه این آفت می ­باشد. در این راستا اثر میزبان ­های گیاهی شامل یک رقم کلم چینی Hero، دو رقم کلم معمولی سفید Globe Master و قرمز Red Dynasty، یک رقم کلم گل Royal و یک رقم کلزا SLM046 روی رشد و نمو و بقای بیدکلم در محیط ثابت استاندارد (درجه حرارت 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور تعداد 10 عدد لارو نئونات روی دیسک ­های برگی در پتری دیش­ های یک بار مصرف (به قطر 6 سانتی­ متر) همراه با کاغذ صافی مرطوب قرار داده شد. لاروها به ­طور مرتب با برگ ­های میزبان ­های ذکر شده تغذیه شدند و مراحل مختلف رشدی به­ طور روزانه بازدید و ثبت گردید. در این آزمایش برای هر رقم گیاه میزبان 17 تکرار (در کل 170 عدد لارو برای هر گیاه میزبان) در نظر گرفته شد. در نهایت، طول دوره رشدی مراحل نابالغ، وزن شفیره و درصد بقای بید کلم برای هر یک از گیاهان میزبان محاسبه شد. نتایج نشان داد که بین میزبان­ های آزمایش شده اختلاف معنی­ داری از نظر پارامترهای اندازه­ گیری شده وجود دارد. در واقع، بالاترین و پایین­ترین دوره رشد و نمو بید کلم (از لارو نئونات تا ظهور حشره ­کامل) به ­ترتیب روی کلم قرمز (3/17 روز) و کلم چینی (5/10 روز) اتفاق افتاد. بیشترین درصد بقای بید کلم (از لارو نئونات تا ظهور حشره­ کامل) روی کلم چینی (72%) و کمترین آن روی کلم قرمز (16%) و کلزا (20%) مشاهده گردید. میانگین وزن شفیره ­های حاصل از تغذیه روی کلم چینی (3/4 میلی­ گرم) به­ طور معنی­ داری بیشتر از آن روی کلم گل (8/3 میلی­ گرم) و کلم قرمز (7/3 میلی­ گرم) و وزن شفیره­ های حاصل از تغذیه روی این دو میزبان به­ طور معنی­ داری بیشتر از آن روی کلزا (9/2 میلی­گرم) بود. با در نظر گرفتن نتایج به­ دست آمده می­ توان گفت که کلم چینی میزبانی حساس به بید کلم می­ باشد در حالی که کلم قرمز و کلزا میزبان­ های نسبتا مقاومی در برابر بید کلم می­ باشند. یافته­ های به­ دست آمده از این مطالعه بر کاربرد ارقام مقاومی چون کلم قرمز و کلزا به­ عنوان مولف ه­ای در برنامه­ های مدیریت تلفیقی بید کلم تاکید دارد.