بررسی اثر اسانس هجده گیاه دارویی بر شاخص های تغذیه ای لارو شب پره هندی (Plodia interpunctella Hubner (Lep., Pyralidae

Abstract

اسانس­های گیاهی به­عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی قلمداد می­شوند. شب­ پره هندی <em>Plodia interpunctella</em> Hubner یکی از آفات مهم محصولات انباری است. در این تحقیق اثر اسانس 18 گیاه دارویی بر شاخص­های تغذیه­ای لارو 15 روزه این آفت بررسی شد. شاخص­های نرخ رشد نسبی (RGR)، نرخ مصرف نسبی، کارآیی تبدیل غذای خورده­شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای ارزیابی اثر ضد­تغذیه­ ای اسانس در مدت سه روز تعیین شدند. در این آزمایش ­ها هر تیمار شامل 20 میکرولیتر از محلول­ های 3، 12 و 24 پی ­پی­ ام روی یک گرم غذا بود. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی و آزمایش فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد اسانس ­ها بر شاخص ­های رشد نسبی و کارایی تبدیل غذای خورده ­شده نسبت به شاهد اثر معنی­ داری نداشتند. نرخ مصرف نسبی در همه اسانس ­ها به­جز آویشن برگ­ باریک (<em>Ziziphora clinopodioides </em>Lam.) به­ طور معنی­ داری کاهش یافت. در مورد هر چهار شاخص با افزایش غلظت اسانس اثر معنی­داری مشاهده نشد. نتایج نشان می­ دهد که کاهش نرخ مصرف نسبی در تیمارها به­ دلیل وجود بازدارندگی تغذیه ایجاد شده توسط اسانس­ها می­باشد. بازدارندگی تغذیه در همه اسانس­ها مثبت بود و آویشن برگ­باریک کمترین میزان بازدارندگی تغذیه را داشت. بیشترین میزان بازدارندگی تغذیه در گیاهان نعنا فلفلی (<em>Mentha piperata</em> L)، دارچین (<em>Cinnamomum zelanicum </em>Bl.)، گل آروونه (<em>Salvia multicaulis</em> Vahl.)، بادرنجبویه (<em>Melissa officinalis</em> L.)، بومادران گل­سفید (<em>Achillea millefolium</em> L.) و زیره (<em>Carum carvi</em> L.) مشاهده شد. این اسانس­ ها در غلظت­ های بسیار پایین یعنی 06/0، 24/0 و 5/0 میلی ­گرم بر کیلوگرم غذا اثر بازدارندگی تغذیه را نشان دادند که بیانگر کارآیی بسیار بالای این ترکیبات در کنترل شب­ پره­ هندی می باشد