تنوع گونه‌ای زنبورهای گرده‌افشان خانواده Megachilidae (Hymenoptera: Apoidea) در استان یزد

Abstract

خانواده Megachilidae با بیش از 4000 گونه توصیف شده در سرتاسر جهان، سومین خانواده بزرگ از زنبورهای گرده ­افشان است. تعداد گونه­ های سه شهرستان یزد، مهریز و تفت، درصد فراوانی هرگونه نسبت به کل گونه­ های جمع­ آوری شده مشخص گردید. شاخص ­های فراوانی، تنوع، یکنواختی و غنای گونه ­ای و همچنین شاخص شباهت زیستگاه­ ها برای 48 گونه جمع­ آوری شده در این سه شهرستان در طی سال­ های 1391 و 1392 محاسبه شد. در شهرستان یزد در سال 1391 گونه <em>Megachile rubripes</em> با فراوانی نسبی 48%، در سال 1392 گونه <em> Anthidium florentinum</em>با فراوانی نسبی5/22%، در شهرستان مهریز در سال 1391 گونه<em> M. pilicrus </em>با فراوانی نسبی 3/26%، در سال 1392 گونه <em> A. florentinum</em>با فراوانی 3/19%، در شهرستان تفت در سال 1391 گونه<em>Lithurgus chrysurus </em> با فراوانی نسبی8/23% و در سال 1392 گونه<em>Osmia</em> <em> caerulescens</em> با فراوانی نسبی29% دارای بیشترین فراوانی در بین گونه­ ها بودند. بر اساس شاخص ­های تنوع گونه ­ای آلفا، مشخص شد که شهرستان­ های مهریز و تفت در سال 1392 تنوع گونه ­ای بیشتری دارند. بر اساس مقایسه آماری شاخص­ های یکنواختی گونه­‌های به­ دست آمده شهرستان­ های یزد، مهریز و همچنین تفت در دو سال 1391 و 1392 نیز از یکنواختی یکسان برخوردار بودند، اما یکنواختی فراوانی گونه­ ها در شهرستان­ های مهریز و تفت از شهرستان یزد بیشتر بود. یکنواختی گونه ­ها در شهرستان­ های مهریز و تفت در دو سال 1391 و 1392 مشابه بود. روش ریرفکشن نشان داد که شهرستان تفت در سال 1392 از غنای گونه­ ای بیشتری برخوردار بوده است. شاخص تنوع بتا نشان داد که در سال­ های 1391 و 1392 شهرستان­ های مهریز و تفت بیشترین شباهت را به یکدیگر داشته­ اند.