نقش و کارکرد حرم مطهر احمدبن موسی الکاظم شاه‌چراغ(ع) در تحولات سیاسی و اجتماعی شیراز در جنبش‌های تنباکو و مشروطیت

Abstract

حرم مطهر احمدبن موسی^(ع)در شیراز از زمان ساخت این بقعه در نیمه قرن هشتم هجری، به عنوان مرکز ثقل حیات شهری و مهم ترین پایگاه مذهبی، معنوی و فرهنگی شیراز نقش داشته و از آن پس تاکنون جنبه‌ها و ابعاد تازه‌ای یافته است. دردوران قاجار به ویژه عصر ناصری و مظفری مجموعه‌ی حرم مطهر شاه‌چراغ در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی شیراز نقش بارز و فعالی یافت. به طوری که در جریان شکل گیری جنبش‌های شهری و رویدادهای مهم سیاسی به عنوان پایگاه و کانون تجمع و مبارزات مردمی به حساب آمد. در جنبش تنباکو و جنبش مشروطه خواهی مردم شیراز و فارس، حرم مطهر شاه‌چراغ، میعادگاه اجتماعات عظیم مردمی و سنگر مبارزه با استبداد داخلی بود. در مراحل اصلی جنبش مشروطیت فارس حرم مطهر کانون تشکیل بزرگ ترین همایش‌های مردمی و انقلابی در برابر نیروهای مستبد بود. این حرم مقدس بارها به عنوان پایگاه انقلابیون و سدی محکم در برابر یورش عوامل استبداد محلی و ایالتی نقش ایفا کرد. به این ترتیب حرم مطهر احمد ابن موسی به عنوان سنگر مبارزه و پایگاه اصلی نیروهای انقلابی در برابر مستبدین در کالبد زندگی شهری نقش آفرین شد.