معرفی و بررسی باستان‌شناختی نقوش قبرها در گورستان‌های اسلامی بخش مرکزی شهرستان آبدانان

Abstract

معرفی و بررسی باستان شناختی نقوش قبرها در گورستان‌های اسلامی بخش مرکزی شهرستان آّبدانان، استان ایلام[1] مهسا فیضی[1] ** نسیم فیضی چکیده شهرستان آبدانان واقع در جنوب شرق استان ایلام، از منظر باستان شناختی و تاریخی یکی از مهم‌ترین شهرستان‌های استان به شمار می‌رود. این منطقه چندین بار مورد بررسی‌های باستان شناختی قرار گرفته است. در اردبیهشت ماه 1389 از طرف سازمان میراث فرهنگی آخرین فصل بررسی در قسمت شمالی بخش مرکزی آبدانان صورت گرفت. در این بررسی نوزده محوطه مربوط به دوران مختلف پیش از تاریخ( عصر مفرغ)، تاریخی و اسلامی شناسایی گردید. چهار محوطه متعلق به گورستان‌های دوران اسلامی متأخراند. با توجه به این که تمام این گورستان‌ها فاقد محوطه‌های استقراری می‌باشند؛ احتمالا^" متعلق به جوامع سیار بوده اند. نکته‌ی جالب توجه آن که بر روی سنگ گورهای این منطقه تصاویر مختلفی اعم از نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی و نیز ابزار و ادوات دیده می‌شود که فرهنگ و جهان بینی مردمان ساکن این منطقه را بازتاب می‌دهند. این تحقیق به روش میدانی (بررسی باستان‌شناختی در محل) و استفاده از منابع مکتوب (مقایسه آن با قبرها مناطق دیگر) انجام شده است. در این مقاله سعی شده علاوه بر معرفی محوطه‌های مذکور، به بررسی و مطالعه ی نقوش گورها پرداخته شود و با سایر گورهای مشابه و معاصر قبرستان‌های شهرستان دلیجان در استان مرکزی، قبرستان دارالسلام در استان فارس و قبرستان سمیران در استان گیلان مقایسه‌ی مختصری صورت گیرد. واژگان کلیدی: آّبدانان، گورستان، گور، نقش، دوره‌ی اسلامی <br clear="all" /> [1] دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران * * دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی