بی‌تفاوتی سیاسی ـ اجتماعی؛ گناهی کبیره در فرهنگ رضوی

Abstract

هدف پژوهش حاضر بیان دقیق یکی از مفاهیم دینی تأثیرگذار در ایجاد فرهنگ و تعهد اجتماعی است. پژوهش با روش اسنادی و کتابخانه‌ای به تحلیل و واکاوی موضوع پرداخته و با پی‌گیری معنای تعرّب و هجرت و با تکیه بر گزارش‌های تاریخی و حدیثی در سیره علوی و رضوی، تلاش کرده است تا به این مهم دست یابد. از یافته‌های پژوهش، تقسیم مسلمانان به مهاجر و اعرابی پس از فتح مکه است. مسلمانان خود را ملزم می‌دانستند برای جهاد به مرکز حکومت اسلامی هجرت ‌کنند. تخلف از این وظیفه، حکم مرد اعرابی را داشت که به‎جهت بی‌تفاوتی، از یکسری حقوق اجتماعی و اقتصادی محروم می‌شد. یافتۀ اصلی و نوآوری پژوهش، اثبات فرضیۀ پژوهش در ترادف تعرب بعدالهجره، با بی‌تفاوتی سیاسی ـ اجتماعی است. به فرمودۀ امام‎رضا (علیه‎السلام) تعرب رفتن به بادیه نیست بلکه علت حرمت تعرب بعدالهجره، بی‌تفاوتی در حمایت امامِ بحق و دیگر پیامدهای منفی آن است، اگرچه شخص در مرکز اسلام باشد.