بررسی و ارزیابی خدمات و زیرساخت های شهری با رویکرد عدالت فضایی مورد مطالعه: نواحی شهر ایلام

Abstract

سازمان فضایی متعادل در شهرها، نوعی از پایداری شهری است و این پایداری زمانی ایجاد می‌شود که هماهنگی و سازگاری منطقی بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در شهرها به وجود آید. مهم‌ترین عاملی که بر توزیع فضایی جمعیت در مناطق شهری مؤثر است، توزیع خدمات در شهرها می‌باشد.هدف این پژوهش بررسی توزیع فضایی خدمات و زیرساخت‌های شهری در نواحی شهر ایلام می‌باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و رویکرد حاکم بر آن کاربردی است. داده-های مورد نیاز به روش کتابخانه‌ای استخراج گردیده و جهت ارزیابی نواحی شهری ایلام از لحاظ برخورداری از شاخص‌های خدمات از 10 معیار استفاده گردیده است. وزن‌دهی داده‌ها با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره تاپسیس (TOPSIS) و ساو(SAW) با استفاده از نرم افزار صفحه گسترده Excel و SPSSصورت پذیرفته و به منظور ترسیم نقشه‌ها از نرم افزار Arc GIS استفاده گردیده است. پراکنش شاخص‌های توسعه خدمات در سطح نواحی شهر ایلام به صورت ناموزون است و رابطه‌ای منطقی بین پراکنش شاخص‌های توسعه خدمات برقرار نیست. نتایج تکنیک میانگین نشان می‌دهد که نواحی 14 و 11 در وضعیت کاملا برخوردار، نواحی،2،12،13 و 5 در وضعیت برخوردار، نواحی 3،1، 6 و 7 در وضعیت نیمه‌برخوردار و در نهایت نواحی8، 4، 9 و 10 رتبه‌های آخر را در بین نواحی دیگر از لحاظ برخورداری از شاخص‌های خدمات و امکانات شهری را به خود اختصاص داده و در وضعیت کم‌برخوردار قرار دارند. نتایج پژوهش حاضر لزوم رویکرد عدالت فضایی را در عرصه برنامه‌های شهری و آتی علی‌الخصوص برنامه راهبردی – اجرایی شهر ایلام جهت استقرار فضایی بهینه‌تر این خدمات و شاخص‌ها را در سطح نواحی شهر ایلام آشکار می‌سازد.