بازآفرینی سکونتگاه‌های غیررسمی در حاشیه شهرها با تأکید بر برنامه‌ریزی استراتژیک کمی (QSPM): محله هادی‌آباد شهر قزوین

Abstract

سکونتگاه‌های غیررسمی به عنوان یکی از معضلات «کشورهای در حال توسعه» محسوب می‌شوند که دارای مشکلات بی‌شماری در زمینه شهرسازی هستند. این مناطق شهری در جوامع مختلف به شکل‌های متفاوتی از جمله حاشیه نشینی، گتو، آلونک نشینی و ... وجود دارند. در ایران نیز سکونتگاه‌های غیررسمی یکی از مشکلات و چالشهای عمده جامعه شهری به شمار می‌آیند که پیامدها و اثرات نامطلوبی چون ساخت و سازهای غیراصولی، تراکم بالا، محیط شهری نامطلوب، کمبود خدمات شهری و ... را برای شهرها بالاخص کلانشهرها بوجود آورده‌اند. اسکان غیررسمی در شهر قزوین نیز مسائل و مشکلات متعددی ایجاد نموده است که نیازمند پژوهش‌های علمی و ارایه راهکارهای اجرایی است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بازآفرینی محله هادی‌آباد قزوین به منظور معرفی راهبردهای ارتقاء کیفیت زندگی در آن است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای، اسنادی، بررسی‌های میدانی و پرسشنامه است. جامعه آماری کلیه ساکنان محله هادی‌آباد است و حجم نمونه شامل 40 نفر از ساکنین محله است که با فرمول «کوکران» محاسبه شده است و همچنین برای تحلیل از روش برنامه‌ریزی استراتژیک کمی (QSPM) بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند راهبردهای بازآفرینی اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی می‌تواند در ارتقا کیفیت زندگی در این محله موثر باشد به صورتی که با دادن تسهیلاتی مانند اعطای وام به ساکنین برای نوسازی قطعات و تجمیع آنها و ایجاد فضای کسب و کار می‌توان مانع خروج جوانان از محله شده و الگوی جمعیتی را حفظ نمود، بعلاوه با تعریض معابر به عنوان اقدامی مناسب، سهولت رفت و آمد را فراهم کرد.