تبیین ژئوپلیتیکی الگوی رقابتی روابط ایران و قطر

Abstract

در کشاکش روابط قدرت بین بازیگران متعدد سیاسی در فضای جغرافیایی روابط ژئوپلیتیکی شکل می‌گیرد. روابط ژئوپلیتیکی کشورها مجموعا حول 5 الگوی مختلف در نوسان است که تحت تاثیر شرایط مختلف نظیر وزن ژئوپلیتکی، موقعیت جغرافیایی، اصل مجاورت، مناطق استراتژیک و... یکی از این الگوهای غالب می‌گردد. این الگوهای ژئوپلیتیکی چون منطبق با واقعیت‌های فضایی هستند، بهتر از هر نظریه‌‌ی روابط بین‌الملل می‌توانند برهمکنش روابط کشورها را برایمان تبیین نمایند. روابط ایران وهمسایگانش نیز تحت تاثیر متغییرهای مختلف فضایی از الگوهای متفاوتی تبعیت می‌کند، که الگوی روابط ایران و قطر در زمره‌ی الگوهای رقابتی به شمار می‌رود. <br /> پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای در پی پاسخ به این سوال است که الگوی رقابتی روابط ژئوپلیتیکی دو کشور ایران و قطر چگونه ارزیابی می‌گردد و مهم‌ترین نقطه تقابل دو کشور کدام حوزه می‌باشد؟ یافته‌های پژوهش نشانگر آن است که الگوی رقابتی روابط ایران و قطر در بردارنده‌ی 3 حوزه‌ی مختلف ژئواکونومی، ژئوکالچر و ژئوپلیتیک می‌باشد.در حوزه رقابت‌های ژئواکونومیکی تقابل دو کشور برای بهره‌برداری بیشتر ار منابع مشترک پارس جنوبی و همچنین تلاش برای تصاحب بازراهای آتی انرژی دنیا؛ در حوزه ژئو کالچر رقابت‌های رسانه‌ای یا به عبارتی جنگ نرم دو کشور برای تاثیر‌گذای بر تحولات منطقه‌ای؛ درحوزه ژئوپلیتیک رقابت‌های دو کشور در مناطق مختلف از سوریه تا شمال افریقا، بهار عربی و... اصلی‌ترین حوزه‌های رقابتی ایران و قطر محسوب می‌شوند که با توجه به اهمیت منابع انرژی در حیات اقتصادی این کشورها از یک سو و آینده‌ی نقش‌آفرینی در بازار انرژی جهانی از سوی دیگر، حوزه ژئواکونومی برای دو طرف از اهمیت بالاتری برخودار است، طوری‌که حتی سایر حوزه‌های رقابتی دو کشور را نیز تحت الشعاع خود قرار داده است.