بررسی متغیرهای مؤثر بر حجم مخروط‌های واریزه‌ای مسیر دره هراز

Abstract

مخروط واریزه‌ای از مهم‌ترین اشکال دامنه‌ای بوده که در جابجایی مواد سهم بسزایی دارند. محدوده موردمطالعه بخشی از واحد البرز مرکزی در امتداد رودخانه و محور کوهستانی هراز می‌باشد. هدف از این پژوهش، اندازه‌گیری متغیرهای مؤثر بر هندسه مخروط واریزه‌ای و تعیین نوع ارتباط بین حجم واریزه و متغیرهای مستقل دخیل بر هندسه مخروط‌های واریزه‌ای می‌باشد. برای دستیابی به این هدف، 21 مخروط واریزه‌ای به‌طور تصادفی در دامنه‌های مشرف در مسیر جاده هراز نمونه‌برداری شدند. ویژگی‌های مورفومتری اجزای اصلی مخروط‌های واریزه‌ای در مخروط‌های منتخب، با استفاده از ابزار مساحی زمینی به همراه ثبت موقعیت مکانی و ارتفاع آن‌ها توسط دستگاه GPSاندازه‌گیری شده است. نتایج تحقیق دلالت بر همبستگی در سطح 99 درصد معناداری، بین حجم واریزه به‌عنوان متغیر وابسته و متغیرهای طول معبر و شیب متوسط دارد. همچنین متغیرهای شیب متوسط، عمق معبر و لیتولوژی در رگرسیون گام‌به‌گام، 94 درصد تغییرات حجم واریزه را به خود اختصاص داده‌اند. درنهایت با انجام تحلیل مسیر متغیرها مشخص شد که با کاهش یا افزایش برخی متغیرها و تغییر در میزان اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم سایر متغیرها، می‌توان مخاطرات ناشی از مخروط‌های واریزه‌ای را کنترل نمود.