مدل‌سازی بار رسوب زیرحوضۀ دو حوضۀ آبخیز زاینده‌رود علیا با استفاده از روش رگرسیون کمترین مربعات فازی

Abstract

برآورد تولید رسوب حوضه‌های آبخیز، یک امر مهم در طراحی سازه‌های آبی، مسائل زیست‎محیطی و کیفیت آب رودخانه‌ها است. یکی از متداول‌ترین روش‎ها برای برآورد میزان رسوب، روش‎های تجربی است. با توجه به عدم قطعیت ارتباط بین تولید رسوب و عوامل مؤثر بر آن، روابط تجربی ارائه‎شده در این زمینه کارایی چندانی در این امر ندارند. این پژوهش به مدل‌سازی بار رسوب یکی از زیر‌حوضه‌های (زیرحوضه 2) حوضۀ آبخیز زاینده‌رود علیا پرداخته است. روش آن از نوع توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر روش‎های آماری، میدانی و کتابخانه‌ای است؛ بدین‎گونه که ابتدا منطقه به واحدهای همگن ژئومورفولوژی بخش شد، سپس نمونه‌برداری خاک از عمق 30-15 سانتی‌متری انجام گرفت و عوامل فیزیکی و شیمیایی خاک در هر واحد همگن، تعیین و مدل‌سازی بار رسوب با استفاده از مدل رگرسیون کمترین مربعات فازی انجام گرفت. نتایج نشان داد که رسوب برآورد شدۀ کل زیرحوضه با روش رگرسیون کمترین مربعات فازی سالانه 625/2 تن در هکتار است که واحد همگن 10 حساس‌ترین واحد همگن به فرسایش و تولید رسوب است. همچنین نسبت نیکویی برازش بین رسوب برآوردی مدل مذکور و رسوب مشاهده‌ای 73/0 است.