بررسی خطر سیل‎خیزی در زیرحوضه های استان آذربایجان‎غربی

Abstract

چکیده سیل از پدیده‌های مخرّب طبیعی است. به‎طورکلّی، ‌سیل‎خیزی، وضعیّت سیلاب در آن حوضه را مشخّص می‌کند. عوامل بسیاری در بروز سیلاب‎های کشور نقش دارند که از آن میان می‎توان به رخداد بارش‎های شدید، ذوبّ ناگهانی برف در منطقه‎ی کوهستانی و عملکرد هم‎زمان هر دو عامل اشاره کرد. منطقه‎ی یک حوضه‎ی آبریز، به‎سبب وجود شرایط طبیعی مختلف، از پتانسیل رخداد متفاوتی برخوردار است. طبقه‎بندی و اولویت‎بندی زیرحوضه‎ها، گام اول را برای مقابله یا کاهش اثرهای سیلاب در حوضه‎های آبریز برعهده دارد. بر همین اساس، هدف از مطالعه‎ی پیش رو، تبیین وضعیّت سیلاب در زیرحوضه‌‌های ‌استان آذربایجان‌غربی است. در همین راستا، خسارات و خطرات سیل بر اساس آمار و اطلاعات ثبت شده در گذشته تحلیل شده است. برای استخراج دقیق محدوده‎ی سیل‎خیزی با استفاده از روش استراهلر به طبقه‌بندی رودخانه‌های استان پرداخته شد. سپس با استفاده از این طبقه‌بندی برای هر یک طبقه‎ها، یک پهنه ‌به‎عنوان محدوده‎ی خطر سیل در محیط GIS تعیین شد، در ادامه با استفاده از نقشه‌های 100000/1 زمین شناسی، واحد تشکیلات کواترنری( Qal) به این محدوده افزوده شد. در گام بعد برای اینکه شدّت خطر سیل‎پذیری در زیرحوضه‎های استان مشخّص شود، از آمار وقوع سیل در زیرحوضه‎های استان استفاده شد و درنهایت، شدّت خطرپذیری سیل در زیرحوضه‎های استان به‎دست آمد. نتایج به‎دست آمده نشان می‎دهد که زیرحوضه‎ی زنگمار در خطر سیل‎پذیری شدید قرار دارد و لازم است تا تدابیری برای کاهش آثار سیل در این منطقه انجام گیرد.