نقش دادستان در صیانت از حقوق و آزادی های عمومی در حقوق کیفری ایران

Abstract

مطابق اصل 156 قانون اساسی، قوه قضاییه «پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی» بوده و یکی از عمده وظایف آن، «احیای حقوق عامه و گسترش عدل و آزادی­‌های مشروع» می‌­باشد. پوشیده نیست که یکی از مهم­ترین ارکان قوه قضاییه در تحقق بخشیدن به چنین هدفی، دادستان است. از سوی دیگر می‌­توان ارتکاب جرم را بارزترین تجلی خدشه در حقوق و آزادی­‌های اشخاص و جامعه دانست و عملکرد مناسب دادستان در حوزه حقوق کیفری می­‌تواند تا حدود زیادی پاسداشت حقوق و آزادی‌های عمومی را ارتقا بخشد. در همین راستا می‌­توان صلاحیت‌هایی را که دادستان جهت صیانت از حقوق و آزادی‌­ها عهده­‌دار می‌­گردد در مراحل گوناگون کنش و واکنش نظام کیفری مشاهده نمود. بر این اساس، چگونگی واکنش نظام­‌های کیفری در قبال پدیده مجرمانه طی شش مرحله قابل تفکیک می‌­باشد که عبارتند از: پیشگیری، کشف، تعقیب، تحقیق، دادرسی و نهایتاً اجرای مجازات. نوشتار پیش رو تلاش دارد تا کیفیت نقش‌آفرینی دادستان در صیانت از حقوق و آزادی‌ها را در قالب سه مرحله نخست بامحوریت حقوق کیفری ایران مورد بررسی و واکاوی قرار دهد.