بازپژوهی قاعده‌ فراش با رویکردی انتقادی به روش‌های نوین اثبات نسب

Abstract

«قاعده‌ فراش» یکی از قواعد مشهور فقهی است که از حدیث نبوی «الولد للفراش و للعاهر الحجر» گرفته شده است. به موجب این قاعده، فرزند متولد شده از زن ـ با فرض تحقّق شروط فراش ـ ملحق به مردی می ‌شود که با او زندگی رسمی دارد و زناکار ـ یا واطی دیگر ـ بهره ای از او نخواهد داشت. قانون مدنی ایران نیز به تبعیت از این قاعده، اماره ای به همین نام در دو ماده تدوین نموده است. این قاعده، برای تعیین نسب به کار برده می‌ شد. امروزه روش‌های جدید اثبات نسب، مانند آزمایش خون و DNA به وجود آمده است که بنا به گفته‌ متخصّصان این امور، برخی از این روش‌ها نزدیک به صد درصد قطعیت دارند. در این نوشتار، سعی بر آن است که ادله قائلین به اثبات روش‌های نوین، به لحاظ علمی و اخلاقی مورد نقد و بررسی قرار گیرد تا از این رهگذر، تقویت ادله فرا زمانی و فرا مکانی قاعده «اخلاقی» فراش و کارایی آن و نیز حاکم بودنش بر روش‌های مذکور آشکار شود.