بررسی ساختار اداری هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی ایالات متحده امریکا به منظور ارایه الگویی برای کاربست در انجمن‌های کتابخانه‌های عمومی ایران

Abstract

هدف: هدف از انجام این پژوهش مطالعه ساختار اداری هیأت ­امنای کتابخانه­های عمومی کشور ایالات متحده آمریکا در راستای ارائه الگویی برای کاربست در انجمن­های­ کتابخانه­های عمومی کشور ایران است. روش: پژوهش حاضر کاربردی بوده و ازنظر روش­شناسی از نوع تحلیل محتوای کمی و کیفی است. برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش در خصوص کتابخانه­های عمومی ایالات متحده امریکا از قوانین ایالتی، دست­نامه‌ها، فصلنامه­ها، استانداردها، جعبه­ابزارها و راهنماهایی است که هیئت‌امنا کتابخانه­های عمومی، انجمن­ هیئت‌امنا، دپارتمان کتابخانه، دپارتمان آموزش و کتابخانه­های ایالتی در هر ایالت منتشر کرده‌اند، استفاده شد. برای شناسایی کتابخانه‌های مورد بررسی و اشخاص و ارکان هر کتابخانه نیز از وب‌سایت com.www.publiclibraries ، www.ala.org و موتورهای جستجو و شبکه‌های اجتماعی استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که تمرکز اعضای هیئت ‌امنای کتابخانه‌های عمومی ایالات‌متحدۀ آمریکا بیشتر بر مباحث مالی، اداری، انسانی و سیاست‌گذاری است؛ مباحث مربوط به ارتباط با جامعه، مجامع رسمی و قانونی اجتماعی، مشارکت، هماهنگی و همکاری بین هیئت‌ها، انجمن‌ها و مجامع، مباحث آموزشی و کارگاهی، نظارت بر قراردادها و .... نیز از دیگر وظایف این هیئت‌ها هستند؛ در ترکیب اعضای آن‌ها تنوع در وظایف و مسئولیت‌ها در مناطق جغرافیایی مختلف به‌روشنی قابل‌مشاهده است؛ وظایف و اختیارات آن‌ها به‌صورت تفصیلی و با رویکرد عمل‌گرایانه‌تری تدوین‌شده‌اند و بیشتر انعکاسی از وجه محلی کتابخانه‌ها هستند؛ رویه تعریف‌شده‌ای برای انتصاب یا انتخاب اعضای هیئت‌امنای آن‌ها وجود ندارد و رویه انتصاب اعضای هیئت‌امنای کتابخانه­های عمومی هر ایالت تقریباً با سایر ایالت‌ها متفاوت است؛ اغلب اعضای آن‌ها را اعضای حقیقی تشکیل می‌دهند؛ 41 درصد آن‌ها در مؤسسات غیرانتفاعی مشغول به کار هستند؛ 57 درصد اعضای آن‌ها را زنان تشکیل می­دهند؛ میانگین سنی اعضای آن‌ها 47 سال بود. ارزش/ اصالت: این پژوهش توصیه می‌کند ساختار اداری انجمن‌های کتابخانه‌های عمومی ایران بر اساس ساختار اداری حاکم بر هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی ایالات‌متحده آمریکا به شکلی تغییر یابند که با ترکیبی متوازن از حمایت‌های محلی و دولتی برخوردار باشند، و نسبت به تنوع جمعیتی، جنسیتی، سنی، شغلی، و کارکردی آن‌ها در انجمن‌های آن‌ها اهتمام لازم وجود داشته باشد. همچنین باید وظایف و کارکردهای نوینی برای انجمن‌های کتابخانه‌های عمومی ایران تعریف‌شده و میزان اختیارات آن‌ها افزایش یابد. درنهایت پیش‌بینی می‌شود با بهره‌گیری از تجارب سایر کشور و به‌تبع آن افزایش وظایف و اختیارات انجمن‌های کتابخانه‌های عمومی ایران، وجه محلی کتابخانه‌های عمومی ایران تقویت‌شده و روند تصمیم‌گیری نیز سرعت خواهد گرفت.