کانی‌شناسی، زمین‌شیمی و منشأ کانسار بوکسیت کارستی باگوشی، شمال غربی استان فارس، ایران

Abstract

کانسار بوکسیت کارستی باگوشی در ۳۷ کیلومتری شمال باختر شهر مصیری فارس و در ناحیه زاگرس چین‌خورده قرار داشته و از بالا به پایین شامل افق‌های بوکسیت قرمز، پیزولیتی، قهوه‌ای، برشی و یک افق کائولینیتی است که بر روی سازند سروک قرار دارند. بوهمیت، کائولینیت، هماتیت، پیروفیلیت، آناتاز، کلسیت و دیاسپور از کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده کانسار می‌باشند. بافت کانه‌ها پیزولیتی، پیزولیتی- اوولیتی و تخریبی همراه با ماتریکس پلیتومورفیک و میکروگرانولار است. افق‌های بوکسیتی بر اساس شرایط پایداری کانی‌های اصلی، در محیطی با چیرگی آب‌های سطحی اسیدی و اکسایشی تا آب‌های زیرزمینی قلیایی و کاهشی پدید آمده‌اند. مشاهدات میکروسکوپی شامل ماتریکس پلیتومورفیک و بافت پیزولیتی و اووئیدی، شکستگی‌های شعاعی در پیزوئیدها، رشد پوسته‌های ساده پیرامون هسته پیزوئیدهای قبلی و پیزوئیدهایی با پوسته‌های بدون شکستگی شعاعی و دایره‌ای، نشانگر پدیداری برجازاد و تکه‌های شکسته شده پیزوئیدها، پیزوئیدهای دگرزاد و تکه‌های تخریبی بیانگر ترابرد مواد بوکسیتی هستند، ازاین‌رو منشأ مواد بیشتر برجا است که در برخی قسمت‌ها به‌طور محلی دستخوش ترابرد و باز نهشت در فرورفتگی‌های کارستی شده‌اند. محاسبات تغییرات جرم برحسب عنصر نامتحرک Ti نشان می‌دهد که Si، Fe، Mg، K، Na از سیستم هوازدگی فروشویی شده؛ Al، Zr، V، Th، Nb و Ba و REEs به‌ویژه LREE غنی‌شده و Hf، Ta، Co، Rb، Cs، Be و U نسبتاً نامتحرک بوده‌اند. جدایش شدید LREEs و HREEs، غنی‌شدگی آشکار REEs در کانسنگ‌ها نسبت به سنگ مادر، بی‌هنجاری منفی Eu و بی‌هنجاری منفی ضعیف Ce از ویژگی‌های رفتاری REEs در نهشته بوکسیت باگوشی است.