سن سنجی و دماسنجی تبلور زیرکن در متاگرانیت‌های کمپلکس دگرگونی شمال شهرکرد

Abstract

کمپلکس دگرگونی شمال شهرکرد (NSMC) در مرکز پهنه سنندج ـ سیرجان شامل توده‌های متاگرانیتی است که در بعضی از سنگ‌های دگرگونی، مخصوصا در شیست‌ها نفوذ کرده‌اند. متاگرانیت‌های NSMC خصوصیات دگرگونی و دگرشکلی شکل‌پذیر مشخصی را نشان می‌دهند. این سنگ‌ها از کوارتز، فلدسپار‌آلکالن، پلاژیوکلاز، بیوتیت، آمفیبول، اپیدوت، گارنت، زیرکن، آلانیت، اسفن ‌(تیتانیت)، آپاتیت و مگنتیت تشکیل شده‌اند. سن-سنجی متاگرانیت‌های NSMC به روش U-Pb بر روی زیرکن نشانگر سن ]73/5 - 03/5 + [92/523 میلیون سال و به روش Rb-Sr سنگ کل نشان دهنده سن 47 ± 504 میلیون سال می‌باشد. سن‌ متاگرانیت‌های NSMC (کامبرین میانی) جوان‌تر از سن گرانیتوئیدهای نئوپروتروزوئیک فوقانی و کامبرین تحتانی پهنه سنندج ـ سیرجان هستند. متاگرانیت‌های NSMC برخلاف اکثر گرانیتوئیدهای مذکور (مرتبط با قوس آتشفشانی)، در موقعیت بعد از برخورد تشکیل شده اند. با توجه به ریخت‌شناسی و شکل بلورهای زیرکن موجود در متاگرانیت‌های NSMC، بیشتر زیرکن‌ها در نواحیS19 و S15 طبقه بندی ریخت‌شناسی بلورهای زیرکن قرار می‌گیرند، لذا ماگمای گرانیتی منطقه دارای منشأ دو رگه (پوسته‌ای و گوشته‌ای) می‌باشد. دمای تبلور متاگرانیت‌ها بر اساس مطالعات ریخت‌شناسی زیرکن برابر 750 تا 850 درجه سانتی‌گراد، بر طبق روش محاسبه‌ای اشباع زیرکن برابر 2/753 تا 5/828 درجه سانتی‌گراد و بر اساس روش ترسیمی (نتایج تجزیه شیمیایی سنگ کل) برابر 760 تا 830 درجه سانتی‌گراد محاسبه شده است.