فرگشت ساختاری و زمین ساخت جوان گستره میانراهان، شمال خاور کرمانشاه

Abstract

گستره مورد مطالعه در شمال خاوری استان کرمانشاه و در محل زمین­درز اصلی زاگرس قرار گرفته است. برای انجام تحلیل­های ساختاری در این بخش، شش برش ساختاری عمود بر روند ساختارها ترسیم شده است. ساختارها و گسل­های مختلف با سازوکارهای متفاوت در این برش­ها نشان می­دهد که گستره مورد مطالعه از دوره کرتاسه تاکنون، دو گامه (فاز) زمین­ساختی را پشت سر گذاشته است. گامه نخست که یک گامه فشارشی بوده که از کرتاسه شروع شده و حداقل تا میوسن ادامه داشته است. گسل­های ایجاد شده در این گامه به‌صورت راندگی­های با جابه‎جایی زیاد هستند که مهم­ترین آنها راندگی اصلی زاگرس است. گامه دوم زمین­ساختی که بسیار جوان و فعال بوده؛ به‌صورت یک سامانه ترافشارشی عمل کرده است. اصلی­ترین ساختارهای ایجاد شده در این گامه دو گسل راست­بر صحنه و میانراهان هستند. این دو گسل از تکه­های گسل جوان اصلی زاگرس هستند و عملکرد آنها باعث ایجاد ساختارهای ثانویه مانند حوضه واگشوده دینور و ساختار گل­ساخت مثبت بر روی گسل صحنه شده­ است. در نهایت با توجه به ارتباط بین ساختارها و چینه­های با سن­های مختلف مدل فرگشت ساختاری گستره در شش مرحله بیان شده است. در طی این مراحل گسل­های هم­راستا اما با سازوکار متفاوت ایجاد شده­اند که نشان‌دهنده چرخش محور تنش ₁σ در خلاف جهت عقربه­های ساعت از کرتاسه تاکنون است.