چین‌خوردگیهای چند مرحله‌ای و ساز و کار تشکیل آنها در تکتونیتهای موجود در ساختار گنبدی منطقه آلمابولاغ (باختر همدان)

Abstract

منطقه آلمابولاغ در بخش شمال باختری پهنه سنندج سیرجان و در15 کیلومتری باختر همدان قرار دارد. در این منطقه، سه واحد اصلی سنگ‌چینه‌ای شناسایی شده است: واحد رسوبی- آتشفشانی آلمابولاغ در زیر، واحد کربناتی چنار شیخ در بخش میانی و اسلیتهای همدان در بخش بالایی. این مجموعه که در رخساره شیست سبز دگرگون شده، در یک ساختار گنبدی بزرگ قرار می‌گیرد. در این تکتونیتها، چهار مرحله دگرشکلی شناسایی گردید که سه مرحله آن با تشکیل چینها همراه بوده است ولی دگرشکلی مرحله چهارم با عملکرد گسلها شناخته می‌شود که ساختار چینها را قطع کرده است. آثار دگرشکلی اول، با تشکیل چینهای نسل اول و همچنین برگوارگی مرتبط با آن شناخته شده است. دگرشکلی دوم با چین دادن سطح محوری چینهای نسل اول و برگوارگی موازی با آن شکل گرفته است. این چینها به‌صورت یال موازی و تنگ با سطح محوری خوابیده تا مایل و محور تقریباً افقی به همراه برگوارگی نسل دوم به صورت برگوارگی موازی سطح محوری شکل گرفته‌اند. شــــواهد چین‌خوردگی در نسل دوم، ساز و کار چین‌خوردگی را خمش-جریان (flexural flow) و جریان غیر فعال Passive flow)) تأیید می‌کند. عملکرد دگرشکلی سوم در منطقه باعث چین خوردن برگوارگی نسل دوم وتشکیل چینهای نسل سوم به صورت باز با سطح محــــــوری تقریباً قائم و محور افقی وتشکیل برگواره سوم از نوع برگوارگی کنکره‌ای شـــــده است. ساز و کار تشکیــــل این چینها بیشتـــــــر خمشی- لغزشی(flexural slip) است. هندسه عوامل ساختاری مرحله غالب (مرحله دوم) در ساختار گنبدی منطقه آلمابولاغ نقش توده نفوذی را در این هندسه با چرخش آنها در چهارچوب یک ساختار گنبدی نشان می‌دهد.<br />