مولفه‌های سواد آب از منظر مدیران و روزنامه‌نگاران؛ مطالعه موردی سیلاب 98 در خوزستان

Abstract

«سواد آب» یکی از راهکارهای ارتقای آگاهی‌های عمومی در زمینه مسائل مرتبط با آب است. از آنجایی که ارتباطات بحران و ارتباطات خطر می‌توانند در مدیریت بحران نقش اساسی ایفا کنند، این پژوهش ضمن تلاش در معرفی بیشتر «سواد آب» سعی کرده است چگونگی مواجهه مدیران و خبرنگاران محلی خوزستان را با پدیده سیل 1398 خوزستان به عنوان یکی از تهدیدات مرتبط با آب، واکاوی کند.این تحقیق با روش کیفی و نظریه داده بنیاد (گرندد تئوری) انجام شده است. در این پژوهش با 14 نفر (هفت نفر از مدیران و هفت نفر از خبرنگاران محلی خوزستان) مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته انجام و در سه مرحله کدگذاری اولیه، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی شده است. یافته‌های این تحقیق نشان داد که مدیران و خبرنگاران خوزستانی با وجود آشنایی نسبی با پدیده سیل و علل آن، در عمل نتوانسته‌اند معیارهای سواد آب را در مواجهه با این پدیده که جزو خطرات مرتبط با آب به شمار می‌رود، پیاده کنند. مقوله محوری در این پژوهش «مواجهه قطبی با سد» است، گروه مدیران دو نوع مواجهه و گروه خبرنگاران سه نوع مواجهه با سازه سد از خود نشان می‌دهند. به نظر می‌رسد این مقوله مهمترین اختلاف میان دو گروه باشد که توسط نظریه دریافت قابل توضیح است. یافته‌های برآمده از تحقیق نشان می‌دهد که برای مدیریت خطرات مرتبط با آب، علاوه بر آموزش سواد آب به خبرنگاران و مدیران، توسعه اجتماعی اقتصادی منطقه نیز ضروری است.کلیدواژه‌ها: ارتباطات بحران، ارتباطات خطر، سیل خوزستان، سواد آب، نظریه داده بنیاد