دگرریختی کواترنری در باختر شاهرود (البرز خاوری)

Abstract

در این مقاله، آثار دگرریختی کواترنری در باختر شاهرود در ناحیه‌<span style="font-family: Times New Roman;">‎</span>ای از دامنه جنوبی البرز خاوری از دره ده ملا (شمال روستای ده ملا) تا دره طزره بررسی می‌شود. منطقه مورد مطالعه محدود به دو گسل اصلی در شمال و جنوب با روند خاوری- باختری و شیب به سوی شمال است. در این پژوهش، فعالیت کواترنری کل منطقه به ویژه گسل‌های مرزی با مؤلفه چیره راستالغز چپ­بر ثابت شد. در بررسی‌های صحرایی، آثار جنبش کواترنری به صورت بریدگی و جابه‌جایی نهشته­های کواترنری بر روی گسل شمالی و جنوبی و گسل‌های فرعی میان آنها در مکان‌هایی مانند دره ده­ملا و دره طزره دیده شد. این بررسی نشان داد که نشانه‌های فعالیت کواترنری در کل این پهنه رخنمون دارد ولی گسل شمالی که ادامه خاوری گسل آستانه می باشد نقش اصلی را در فرایند دگرریختی کواترنری به عهده دارد و حرکت امتدادلغز چپ ­بر گسل جنوبی به سوی انتهای خاوری با اتصال به یک گسل انتقالی با سازوکار عادی ختم می‌شود. این گسل انتقالی روند شمالی- جنوبی و شیب خاوری دارد.