سنگ‌زایی سنگ‌های قلیایی جنوب املش در جنوب دریای خزر، شمال ایران

Abstract

سنگ‌های قلیایی جنوب شهرستان املش، استان گیلان، به صورت توده‌های کوچک و پراکنده در داخل مجموعه سنگ‌های منسوب به کرتاسه در جنوب دریای خزر قرار دارند و از لحاظ تقسیمات زمین­شناسی ایران در زون گرگان- رشت واقع شده‌اند. این گروه از سنگ‌ها شامل حجم بزرگی از بازالت‌هایی با ریخت‌شناسی بالشی و گابروهای ریز تا درشت دانه‌ همگن هستند. کانی‌های اصلی سنگ‌های قلیایی شامل کلینوپیروکسن (نوع اوژیت)، پلاژیوکلاز و سوزن‌های کوچک آپاتیت هستند. سنگ‌های قلیایی آشکارا از LREE غنی‌شدگی نشان می­دهند و بی‌هنجاری مثبت Nb و Ti دارند و از لحاظ ژئوشیمیایی ویژگی‌های سنگ‌های ماگمایی با منشأ درون صفحه­ای نوع جزایر اقیانوسی (OIB) را عرضه می­کنند. با توجه به نسبت LREE/HREE و نسبت عناصر ناسازگار به نظر می­رسد که این سنگ‌های قلیایی از یک گوشته گارنت لرزولیتی منشأ گرفته‌اند.