شیمی‌کانی و پتروژنز دایک‌های لامپروفیری کالک‌آلکالن معادن سونگون و هفت‌چشمه (استان آذربایجان‌ شرقی، ایران)

Abstract

معادن سونگون و هفت‌چشمه در یک کمپلکس آتشفشانی- نفوذی در شمال‌ باختر کشور (استان آذربایجان شرقی) و در پهنه مس ارسباران قرار گرفته‌اند. دایک‌های لامپروفیری سونگون با سنی جوان‌تر از الیگومیوسن شامل کانی‌های بیوتیت، پلاژیوکلاز و پیروکسن و با بافت اصلی پورفیریتیک، جزو لامپروفیر‌های کالک‌آلکالن- کرسانتیت رده‌بندی می‌شوند و توده کوارتزمونزونیت پورفیری سونگون را گسسته‌اند. دایک‌های لامپروفیری هفت‌چشمه با سنی جوان‌تر از الیگومیوسن، شامل کانی‌های بیوتیت، ‌فلدسپار قلیایی و پیروکسن و با بافت‌های اصلی هیالومیکرولیتیک پورفیری و جریانی، جزو لامپروفیر‌های کالک‌آلکالن- مینت به شمار می‌روند و توده کوارتزدیوریت هفت‌چشمه را گسسته‌اند. بررسی نمودارهای عنکبوتی، نشان­دهنده­ غنی‎شدگی LREEها نسبت به MREEها و HREEها در آنهاست که احتمال تشکیل این سنگ­ها از یک منشأ غنی‌شده را نشان می­دهد. بررسی ویژگی­های ژئوشیمیایی لامپروفیرهای مورد مطالعه نشان می­دهد که نوع ماگمای تشکیل­ دهنده­ آنها از نوع لامپروفیر‌های کالک‌آلکالن و محیط زمین‌ساختی آنها وابسته به کمان ماگمایی است. این لامپروفیرها از درجه پایین ذوب‌بخشی گارنت‌لرزولیت به وجود آمده‌اند.