مطالعه زیست‌چینه‌نگاری و جغرافیای دیرینه سازند گورپی در برش میش خاص،جنوب خاور ایلام، با استفاده از روزن‌بران

Abstract

برای مطالعه زیست چینه‌نگاری سازند گورپی، برشی از این سازند در نزدیکی روستای میش خاص در استان ایلام مورد نمونه‌برداری و بررسی دقیق قرار گرفت. سازند گورپی در این برش شامل 310 متر مارن، مارن آهکی، سنگ‌آهک و دارای دو عضو لوفا با سنگ‌شناسی سنگ‌آهک و میان لایه‌های شیل همراه با فسیل‌های خارپوست، بازوپایان و دو کفه‌ای و عضو سیمره است. مرز پایینی این سازند با سازند ایلام به صورت پیوسته و مرز بالایی آن نیز با سازند پابده، تدریجی و پیوسته است. مطالعه انجام شده بر روی این برش، منجر به شناسایی 67 گونه متعلق به ٢6 جنس از روزن‌بران پلانکتون شد. بر اساس روزن‌بران پلانکتونی شاخص، این برش به 14 زیست‌زون استاندارد از قدیم به جدید به شرح زیر تفکیک شد: زیست‌زون شماره 1:<span style="font-family: Times New Roman;"><em>Globotruncanita</em><em>elevata </em> partial range zone </span>، زیست‌زون شماره 2 :<span style="font-family: Times New Roman;">zone </span> <span style="font-family: Times New Roman;"><em>Globotruncana ventricosa </em>interval</span>، زیست‌زون شماره 3 : <span style="font-family: Times New Roman;"><em>Radotruncana calcarata </em>total range zone</span>، زیست‌زون شماره 4:<span style="font-family: Times New Roman;"><em>Globigerinelloides subcarinatus</em> partial range zone </span>، زیست‌زون شماره 5 :<span style="font-family: Times New Roman;"><em>Globotruncana aegyptiaca</em> partial range zone </span>، زیست‌زون شماره 6 :<span style="font-family: Times New Roman;"> partial range zone <em>Gansserina gansseri</em></span>، زیست‌زون شماره 7 :<span style="font-family: Times New Roman;"> <em>Contusotruncana contusa </em>partial range zone</span>، زیست‌زون شماره 8:<span style="font-family: Times New Roman;"><em>Pseudotextularia intermedia</em> partial range zone</span>، زیست‌زون شماره 9 : <span style="font-family: Times New Roman;">partial range zone</span> <em><span style="font-family: Times New Roman;">Racemiguembelina fructicosa</span></em>، زیست‌زون شماره 10 : <span style="font-family: Times New Roman;">partial range zone</span> <em><span style="font-family: Times New Roman;">Pseudoguembelina hariaensis</span></em> ، زیست‌زون شماره 11: <span style="font-family: Times New Roman;">partial range zone</span> <em><span style="font-family: Times New Roman;">Pseudoguembelina palpebra</span></em>، زیست‌زون شماره 12 : <span style="font-family: Times New Roman;"><em>Praemurica uncinata </em>interval zone</span>، زیست‌زون شماره 13 :<span style="font-family: Times New Roman;"><em>Morozovella angulata- Globanomalina pseudomeandri </em>interval zone</span>، زیست‌زون شماره 14 : <span style="font-family: Times New Roman;">total range zone</span> <em><span style="font-family: Times New Roman;">Globanomalina pseudomenardi</span></em>. بر مبنای این زیست‌زون‌ها، سازند گورپی در این برش، بازة کامپانین پیشین تا پالئوسن پسین (سلاندین) را در بر می‌گیرد. نبود جنس <span style="font-family: Times New Roman;">Marginotruncana </span>و گونه <em><span style="font-family: Times New Roman;">Dicarinella asymetrica</span></em> در بخش پایینی سازند، نشان‌دهندة عبور از مرز سانتونین-کامپانین و تعیین سن کامپانین پیشین برای قاعده این سازند است. مرز کرتاسه- ترشیری در این برش، براساس نبود زون <em><span style="font-family: Times New Roman;">Plummerita hantkeninoids</span></em> در بالاترین بخش ماستریشتین پسین و زون‌های <span style="font-family: Times New Roman;">P0,P1</span> در پالئوسن پیشین و وجود آثار حمل‌شدگی <span style="font-family: Times New Roman;">(Reworking)</span> ناپیوسته است. در نهایت، با بررسی گونه‌های شناسایی شده در این برش و مقایسه با نمونه‌های شاخص ایالت‌های جغرافیای دیرینه در زمان کرتاسه، این ناحیه را می‌توان متعلق به ایالت تتیس دانست.