ژئوشیمی سنگ کل و ایزوتوپی استرانسیم- نئودیمیم سنگ‌های آتشفشانی میزبان کانسار نقره- طلای چاه‌زرد، کمربند ارومیه- دختر

Abstract

کانسار نقره- طلای چاه‌زرد (نمونه آشکار سامانه‌های اپی‌ترمال نوع سولفیداسیون پایین تا میانه با میزبان برشی) درون مجموعه آتشفشانی میوسن بالایی با ترکیب آندزیتی تا ریولیتی و در بخش مرکزی کمربند ماگمایی ارومیه- دختر قرار گرفته است. بخش‌های کانه‌دار در این کانسار درون توده‌های بِرشی با میزبان ریولیت پورفیری قرار دارند. بررسی‌های سامان‌مند ژئوشیمیایی سنگ کل روی سنگ‌های آتشفشانی نشان می‌دهد که سنگ‌های میانه و اسیدی هر دو به‌طور ویژه از عناصر سنگ‌دوست بزرگ یون (LILE) و عناصر خاکی کمیاب سبک (LREE) غنی‌شدگی و از عناصر با پتانسیل یونی بالا (HFSE) تهی‌شدگی نشان می‌دهند. این داده‌های ژئوشیمیایی بیانگر ویژگی کمان ماگمایی برای سنگ‌های آتشفشانی است و نشان‌ می‌دهد تبلور هورنبلند، نقش کنترل‌کننده اصلی را در تکامل سنگ‌های نیمه‌آتشفشانی کانه‌زا داشته است. اگرچه ریولیت پورفیری نسبت‌های⁸⁷Sr/⁸⁶Sr بالاتری دارد، ولی ترکیب ایزوتوپی استرانسیم و نئودیمیم سنگ‌های آتشفشانی یکسان است. این سنگ‌ها نسبت‌⁸⁷Sr/⁸⁶Sr میان 704910/0 و 705967/0 و مقادیرε_Nd(i) از 3/2+ تا 7/2+ دارند. این داده‌ها نشان‌ می‌دهد ماگماهای ریولیتی احتمالاً محصول پایانی تفریق ماگماهای مادر آندزیتی هستند که دچار آغشتگی‌های پوسته‌ای کمی شده‌اند. ماگماهای آندزیتی مادر، محصول ذوب بخشی مخلوطی از گوشته نرم‎کره‌ای بدون آب و تهی از عناصر ناسازگار و گوشته سنگ‌کره‌ای غنی‌شده از آب و عناصر LILE و LREE است که در پاسخ به شکسته‌شدن پوسته اقیانوسی فرورو و بالا آمدن گوشته نرم‎کره‌ای تولید شده‌اند. ریولیت پورفیری به عنوان منبع حرارتی برای جریان‌‌ سیال‎های گرمابی و همچنین به‌عنوان منشأ سیال‎های کانه‌ساز در سامانه اپی‌ترمال چاه‌زرد رفتار کرده است.