الگوی توزیع زمانی زمین‌لرزه‌های جنوب خاور زاگرس

Abstract

در این مقاله، ویژگی‌های توزیع زمانی زمین‌لرزه‌های جنوب‌خاور زاگرس با استفاده از روش‌های چند‌فرکتالی مطالعه شد. برای تشریح ویژگی‌های چند‌فرکتالی زمان رویداد زمین‌لرزه‌ها، ابعاد همبستگی عمومی (Dq) و طیف تکینیf(α_q) برای زمین‌لرزه‌های برابر و بزرگ‌تر از بزرگی کمال (Mc=4.5) محاسبه شد. به منظور بررسی تغییرات مکانی الگوی لرزه‌خیزی، ناحیه مورد مطالعه به سه منطقه تقسیم و نتایج حاصل از هر بخش با یکدیگر مقایسه شد. طیف‌های چندفرکتالی محاسبه شده در سه منطقه نشان می‌دهد که فعالیت لرزه‌ای در این مناطق دارای ساختار چندفرکتالی ناهمگن است. به‌جز زون گذر که در آن سه محدوده مقیاس‌بندی مشاهده می‌شود، در دو منطقه دیگر، دو گستره خطی کوتاه مدت و بلند مدت وجود دارد. با توجه به کم بودن محدوده بالایی گستره کوتاه مدت (کمتر از یک سال)، به‌نظر می‌رسد ویژگی‌های این گستره توسط زمین‌لرزه‌های کوچک (مثل پس‌لرزه‌ها) درون خوشه‌ها کنترل شده و محدوده بلند مدت توسط توزیع زمانی زمین‌لرزه‌های بزرگ‌تر و خوشه‌های مرتبط با آنها کنترل می‌شود. در نمودار زون گذر، گستره بلند مدت خود به دو گستره با رفتاری کاملا متفاوت تقسیم شده است. مرز بین این دو گستره بلند با یک شکستگی شاخص در حدود 6/3 سال مشخص شده است. وجود این طول شاخص به این معنی است در منطقه زون گذر علاوه بر خوشه‌های زمین‌لرزه‌های کوچک، خوشه‌های دیگری از زمین‌لرزه‌های بزرگ‌تر نیز وجود دارد. نمودار‌های دوره بازگشت زمین‌لرزه‌ها در سه منطقه نیز کوتاه‌تر بودن دوره بازگشت زمین‌لرزه‌های اصلی در زون گذر را نسبت به مناطق دیگر تأیید می‌کند. در مجموع، نتایج تحقیق حاضر نشان‌دهنده‌ پیچیدگی و ناهمگن بودن الگوی توزیع زمین‌لرزه‌های زون گذر زاگرس-مکران نسبت به اطراف است.