توزیع دگرریختی در پاسخ به برخورد ترافشارش مایل صفحه عربی با بلوک البرز باختری- آذربایجان، در زون برشی خوی

Abstract

زون برشی شمال خوی (KSZ) در 130 کیلومتری شمال شهر ارومیه و 650 کیلومتری باختر تهران قرار گرفته است. بررسی ساختاری و ریزساختاری زون برشی شمال خوی مشخص ساخت این زون برشی شکل‌پذیر که شامل سنگ‌های دگرگون با سنگ‌های اولیه گوناگون است با فابریک غالب در راستای شمال باختر- جنوب خاور دگرریخت شده است. برگوارگی‌ میلونیتی در این زون برشی دارای راستای غالب شمال باختر- جنوب خاور بوده و شیب متوسط تا زیاد به سوی شمال خاور دارد. خطوارگی‌ میلونیتی میل کم تا متوسط به سمت شمال- شمال‌ خاور تا شمال دارند. گسل‌های معکوس و راندگی با راستای شمال باختر- جنوب خاور شیبی به سوی شمال خاور دارند. همچنین فابریک‌های برشی شکل‌پذیر توسط دوپلکس‌های سیستم گسلی تراستی و گسل‌های امتدادلغز تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. روند کلی ساختارها نشان‌دهنده حداکثر کوتاه‌شدگی شمال‌ خاور- جنوب باختر است. چهار مرحله دگرریختی (D1-D4) در زون برشی شمال خوی وجود دارد. مرحله دگرریختی اول و دوم به صورت شکل‌پذیر پیش‌رونده و مرحله دگرشکل سوم و چهارم به صورت شکنا- شکل‌پذیر آنها را تحت تأثیر قرار داده است. ساختارهای نشان‌گر نوع برش شکل‌پذیر نظیر باند‌های برشی S و C، نوارهای برشی نوع C و َC، چین‌های برشی، ساختارهای قفسه کتابی، انواع ساختارهای ماهی‌گون و پورفیروکلاست‌های پوششی نشانگر آن است که زون برشی شمال خوی در طی دگرریختی در تکتونیک ترافشارش راست‌بر به وجود آمده است. از این که ساختارها و ریزساختارهای نشانگر برش معکوس و امتدادلغز راست‌بر در این زون با همدیگر مشاهده می‌شوند بیانگر وقوع توزیع در این زون است. این موضوع مشخص می‌کند که نیروهای تکتونیکی مایل نسبت به زون دگرریختی منطقه خوی در اثر تکتونیک همگرا بین صفحه عربی و بلوک آذربایجان- البرز باختری در شمال باختر ایران روی داده است.