بررسی عملکرد الگوریتم M8 در پیش‌بینی زلزله‌های بزرگ باختر فلات ایران

Abstract

زلزله مورخ 23/10/2011 ترکیه در نزدیکی شهر وان با حدود 600 کشته، باعث خسارات زیادی در شهر‌‌‌های ارجیش، وان، مرادیه و چالدران شد. مطالعه زلزله‌های دستگاهی سده بیستم و تاریخی منطقه نشان داد که منطقه خاور صفحه آناتولی و شمال باختر فلات ایران لرزه‌خیز بوده و مهم‌ترین زلزله اخیر منطقه در سال 24 نوامبر 1976 و در چالدران رخ داده است. در این مقاله مسئله پیش‌بینی زلزله در محدوده باختر فلات ایران و به‌صورت بازنگرانه مورد بررسی قرار گرفته است. روش‌های پیش‌بینی زلزله به‌طور عمده به دو شاخه پیش‌نشانگری و استفاده از الگوریتم‌های شناسایی الگو تقسیم می‌شوند. در این مطالعه از روش الگوریتم M8 که بر پایه شناسایی الگو کار می‌کند استفاده شده است. بدین منظور یک شبکه با 49 نقطه در محدوده مورد مطالعه طراحی شد. الگوریتم M8 برای نقاط شبکه اجرا شد و چهار منطقه نزدیک به هم که دارای همپوشانی نیز بودند، به عنوان محدوده‌های هشدار معرفی شدند. این مطالعه نشان داد که زلزله اخیر وان با پنجره زمانی 1/1/2008 تا 30/12/2012، پنجره مکانی به شعاع 281 کیلومتر و برای بزرگای بیشتر از 7 قابلیت هشدار پیش از رخداد را داشته است. همچنین کاربرد پیشرو الگوریتم نشان داد که از 30/7/2011 به مدت 5 سال هیچ افزایش احتمال رخدادی برای بزرگای 7 دیده نشده است. این مطالعه نشان داد که الگوریتم M8 یکی از قوی‌ترین الگوریتم های پیش‌بینی است که می‌توان برای سرتاسر خاورمیانه به‌کار گرفت. به این ترتیب می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که الگوریتم‌های مبتنی بر شناسایی ‌الگو نقش مهمی را در کاهش خسارات جانی و مالی در رخداد‌های لرزه‌ای بازی می‌کنند.