تأثیر مناسبات رژیم صهیونیستی با کشورهای حوزۀ خلیج‌فارس بر سیاست همسایگی ایران

Abstract

توسعۀ روابط مطلوب و سازنده با کشورهای همسایه، براساس اصل همزیستی و احترام به حاکمیت ملی، همواره در اولویت سیاست خارجیِ دولت‌هایِ مختلف جمهوری اسلامی ایران قرار داشته است. در این میان، به نظر می‌رسد دولت سیزدهم، یعنی دولت آقای رئیسی، اهتمام جدی‌تری به توسعۀ مناسبات با همسایگان در چارچوب دیپلماسی فعال دوجانبه و چندجانبۀ متوازن دارد. به‌ویژه آنکه با توجه به راهبرد فشار حداکثری آمریکا و سیاست‌های منفعلانۀ کشورهای اروپایی جهت همکاری با تهران، ایران در شرایط بسیار حساس تاریخی قرار گرفته است. در این راستا، شاید توسعۀ روابط با همسایگان، ازجمله دولت‌های عرب حوزۀ خلیج‌فارس، سازوکار مناسبی برای مقابله با تهدیدات و فشارهای همه‌جانبۀ غرب باشد. در سال‌های اخیر شاهد بهبود روابط پنهان و آشکار رژیم صهیونیستی با شیخ‌نشین‌های عربِ حوزۀ خلیج‌فارس بوده‌ایم. این موضوع به‌طور قطع می‌تواند در ماهیت و کیفیت روابط ایران و همسایگان جنوبی منطقۀ خلیج‌فارس تأثیرگذار بوده و شرایط پیچیده‌ای را در مناسبات منطقه‌ای ایجاد نماید. با توجه به این مسئله، سؤال اصلی پژوهش بر این مبنا قرار دارد که عادی‌سازی و بهبود روابط اسرائیل با کشورهای عرب حوزۀ خلیج‌فارس چگونه می‌تواند بر سیاست همسایگی ایران در قبال شیخ‌نشین‌های عرب منطقۀ خلیج‌فارس تأثیرگذار باشد؟روش پژوهشْ توصیفی‌تبیینی است و جمع‌آوری داده‌ها از طریق منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی و همچنین از طریق بررسی اسناد انجام خواهد گرفت. فرضیۀ پژوهش بدین صورت مفصل‌بندی شده است که بهبود روابط رژیم صهیونیستی با دولت‌های عرب حوزۀ خلیج‌فارس و همکاری آن‌ها در حوزه‌های مختلف، می‌تواند از طریق ایجاد یا تعمیق اختلافات و تشدید وزن‌کشی ژئوپلتیک بر مناسبات سیاسی، اقتصادی و همچنین نظامی‌امنیتی ایران با همسایگان جنوبی خلیج‌فارس تأثیرگذار باشد و روابط تهران با شیخ‌نشین‌های عرب منطقه را پیچیده‌تر و شکننده‌تر از گذشته نماید.